Alles wat je moet weten over spataderen

Spataderen zijn een veelvoorkomend probleem dat vooral volwassenen treft. Ze kunnen variëren van kleine, nauwelijks zichtbare adertjes tot grotere, blauwe of paarse gezwollen aders die vaak in de benen voorkomen. Hoewel spataderen meestal geen ernstig gezondheidsprobleem vormen, kunnen ze ongemakken veroorzaken en cosmetisch storend zijn. In sommige gevallen kunnen ze leiden tot pijn of complicaties, waardoor het belangrijk is om te begrijpen wat spataderen zijn, waarom ze ontstaan, en hoe ze kunnen worden behandeld of voorkomen.

Wat zijn spataderen?

Spataderen, ook wel varices genoemd, zijn verwijde en gekronkelde bloedvaten die dicht onder de huid liggen. Ze ontstaan wanneer de kleppen in de aders, die ervoor moeten zorgen dat het bloed de juiste richting op stroomt, verzwakt of beschadigd raken. Dit verstoort de normale bloedstroom, waardoor bloed zich ophoopt in de ader en deze uitzet. De benen zijn een van de meest getroffen gebieden omdat de aderen daar harder moeten werken om het bloed terug naar het hart te pompen, tegen de zwaartekracht in.

Het proces van bloedstroom door de aderen is normaal gesproken efficiënt, met kleppen die open en dicht gaan om het bloed in de juiste richting te houden. Wanneer deze kleppen echter niet goed werken, kan het bloed terugstromen en zich ophopen in de ader. Deze ophoping zorgt ervoor dat de ader uitzet en kronkelig wordt, wat resulteert in de zichtbare, vaak blauwe of paarse spataderen.

Oorzaken van spataderen

Er zijn verschillende factoren die het risico op spataderen kunnen vergroten. Erfelijkheid is een belangrijke factor: als spataderen in de familie voorkomen, is de kans groter dat je ze zelf ook krijgt. Leeftijd speelt ook een rol; naarmate je ouder wordt, verliezen de aderen hun elasticiteit, wat kan bijdragen aan de ontwikkeling van spataderen.

Ook geslacht speelt een rol, omdat vrouwen vaker last hebben van spataderen dan mannen. Hormonale veranderingen, zoals tijdens de zwangerschap, de menstruatie of de menopauze, kunnen bijdragen aan het ontstaan van spataderen. Zwangerschap kan het risico verder vergroten omdat het extra gewicht van de baarmoeder druk uitoefent op de bloedvaten in de benen.

Andere factoren die het risico verhogen zijn overgewicht, langdurig staan of zitten, en een gebrek aan lichaamsbeweging. Deze factoren kunnen de bloedcirculatie in de benen belemmeren, wat bijdraagt aan de vorming van spataderen. Roken, dat de bloedvaten vernauwt en de bloedsomloop verstoort, kan ook een risicofactor zijn.

Symptomen van spataderen

Spataderen kunnen verschillende symptomen veroorzaken, afhankelijk van de ernst ervan. De meest opvallende symptomen zijn de zichtbare, gezwollen aderen, meestal op de benen. Sommige mensen ervaren daarnaast een zwaar of vermoeid gevoel in hun benen, vooral na een lange dag staan of zitten. De benen kunnen ook pijn doen, branderig aanvoelen of jeuken. In ernstige gevallen kunnen spataderen leiden tot zwelling van de enkels of voeten, en soms zelfs tot huidzweren of bloedingen.

Hoewel spataderen vaak geen ernstige gezondheidsrisico’s vormen, kunnen de bijbehorende klachten het dagelijkse leven verstoren. Als de symptomen ernstiger worden, kan het nodig zijn om medisch advies in te winnen en de spataderen te laten behandelen.

Behandelingen voor spataderen

Er zijn verschillende manieren voor spataderen behandelen. Een van de meest voorkomende behandelingen is het dragen van compressiekousen, die helpen om de bloedstroom in de benen te verbeteren en de druk in de aderen te verminderen. Dit kan de symptomen verlichten en voorkomen dat de spataderen verergeren.

Sclerotherapie is een andere veelgebruikte behandeling voor kleinere spataderen. Hierbij wordt een oplossing in de ader geïnjecteerd, waardoor de ader verschrompelt en uiteindelijk verdwijnt. Voor grotere spataderen kan laserbehandeling of radiofrequentietherapie worden gebruikt om de ader af te sluiten en het lichaam de ader te laten opnemen.

In sommige gevallen kan chirurgie nodig zijn om de spataderen te verwijderen. Dit gebeurt meestal als andere behandelingen niet effectief zijn of als de spataderen leiden tot complicaties zoals bloedstolsels of huidzweren.