MDL-expertisecentra bieden optimale zorg

Specialisatie en samenwerking zijn belangrijke voorwaarden om oncologische zorg te verbeteren. Op die manier ontstaan expertisecentra waar zoveel mogelijk kennis en ervaring aanwezig zijn. “Optimaal is als je alle zorg rondom een specifieke tumorsoort organiseert in tumorketens om ‘value based healthcare’ na te streven”, vertelt Erik van Westreenen, chirurg bij Isala. “Alle bij een specifieke tumorsoort betrokken specialisten stemmen zorgprocessen op elkaar af waardoor patiënten sneller worden geholpen en kwaliteit en patiënt-tevredenheid toeneemt.”

Bij maag-, darm- leverartsen gaat het nog steeds om drie organen. Is daar een verdere specialisatie mogelijk?

Van Westreenen: “Het is zelfs gewenst. Binnen multidisciplinaire poliklinieken ligt de onderverdeling slokdarm- en maagkanker, alvleesklier-en leverkanker, en dikkedarm en endeldarmkanker voor de hand. Doordat een team uitsluitend patiënten behandelt met een bepaalde tumorsoort, krijgt het steeds meer ervaring op dat gebied en kan het steeds verder specialiseren. Door verder ook klinische-en patiënt-gerapporteerde uitkomsten te meten, werk je aan volledige transparantie. Die specialisatie en transparantie leidt uiteindelijk tot betere zorg.”

De overheid stelt volume-eisen om de kwaliteit van complexe oncologische zorg te kunnen waarborgen. Kan ieder ziekenhuis daaraan voldoen?

“Alles draait om samenwerking”, legt MDL-arts Wouter de Vos tot Nederveen Cappel uit. “Samenwerking binnen multidisciplinaire teams en samenwerking tussen ziekenhuizen onderling. Binnen een regio kunnen ziekenhuizen bijvoorbeeld afspreken dat zij de hoog complexe-laag volume zorg verdelen in zorg dichtbij als het kan en zorg verder weg als het moet. Je kunt dan voor elk tumortype bepalen welk onderdeel van de zorg op welke locatie het best kan worden geboden.”

Hoe gaat dat in de praktijk?

De Vos: “Isala Oncologisch centrum werkt op het gebied van lever en alvleesklier chirurgie en chirurgie voor slokdarm en maag nauw samen met Gelre Ziekenhuizen. De multidisciplinaire teams van beide ziekenhuizen overleggen tweemaal per week via een videoconferentie over alle nieuwe patiënten en delen zo kennis en ervaring. Poliklinische bezoeken en radiologische of endoscopische onderzoeken kunnen in ‘het eigen’ ziekenhuis worden verricht. De operatie vindt plaats op die locatie waar een gespecialiseerd team aanwezig is dat deze operatie vaak uitvoert. In het geval van slokdarm-maag chirurgie is dat Gelre en voor alvleesklier-lever chirurgie is dat Isala. De nazorg wordt dan weer verzorgd in het ‘eigen’ ziekenhuis. Natuurlijk moet je daarbij wel zorgen dat er een vast aanspreekpunt is, een regieverpleegkundige die een patiënt vanaf de eerste afspraak bij de specialist tot en met het ontslag begeleidt en alle afspraken zo goed mogelijk op elkaar afstemt”.

Zijn er nog andere bijzondere ontwikkelingen of samenwerkingen?

Van Westreenen: “Een ontwikkeling die voor patiënten heel belangrijk is, is de ‘wait-and-see’ trial die wij in samenwerking met het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis aanbieden. Een aanzienlijk deel van de patiënten met endeldarmkanker wordt behandeld met chemoradiotherapie voordat zij normaal gesproken een operatie krijgt. Uit onderzoek blijkt echter dat bij circa een op de vier patiënten de tumor volledig verdwijnt. Als alternatief voor een operatie bieden wij deze patiënten tegenwoordig het ‘wait-and-see’ traject. In dit traject worden zij niet meteen geopereerd maar in plaats daarvan regelmatig en zorgvuldig gecontroleerd. Als de tumor inderdaad wegblijft, voorkom je een grote operatie met kans op een stoma. Dit leidt tot een aanzienlijke verbetering van kwaliteit van leven.”