Risico op schildklierhormoon overbehandeling bij zwangeren

Zwangere vrouwen met een traag werkende schildklier worden gedurende hun zwangerschap vaak behandeld met schildklierhormoon, maar recente studies suggereren dat voorzichtigheid hierbij geboden is.

Tekort aan schildklierhormoon

Zwangeren met een mild tekort aan schildklierhormoon -dat dikwijls wordt ‘verraden’ door een milde verhoging van het schildklierstimulerend hormoon TSH- krijgen op dit moment vaak nog een volledige dosis van het hormoon toegediend. In de veronderstelling ‘baat het niet, dan schaadt het niet’. Een teveel van het hormoon kan echter mogelijk dezelfde schade veroorzaken als een tekort, blijkt uit onderzoek van promovendus Tim Korevaar, verbonden aan het Erasmus MC Academic Center for Thyroid Diseases.

Gevolgen van schildklierhormoon-behandeling

Het is al langer bekend dat een tekort aan schildklierhormoon van de moeder het risico op zwangerschapscomplicaties zoals vroeggeboorte en pre-eclampsie verhoogt. Omdat het ongeboren kind afhankelijk is van het schildklierhormoon van de moeder, kan een tekort ook leiden tot een verminderde ontwikkeling van de hersenen bij het ongeboren kind. Om dit te voorkomen proberen specialisten de schildklierhormoonspiegel bij zwangere vrouwen zo vroeg mogelijk in de zwangerschap op peil te krijgen. Een teveel zou echter dezelfde schadelijke effecten kunnen veroorzaken als te lage waarden, ontdekte Korevaar in samenwerking met prof. Robin Peeters en prof Henning Tiemeier.

In de groep met een tekort of een teveel aan schildklierhormoon zagen de onderzoekers een gemiddeld IQ verlies van wel vier punten. Dat houdt in dat sommige kinderen geen lager IQ zullen hebben, maar dat andere kinderen juist een verlies van IQ van ruim boven de vier punten kunnen hebben. Dat zou het verschil kunnen maken tussen bijvoorbeeld een VMBO-advies en een HAVO-advies, stelt Korevaar.

Minder grijze stof aanwezig

Tevens zagen Korevaar en zijn collega’s dat de hersenen van kinderen van deze moeders minder grijze stof bevatten. Grijze stof wordt gezien als de motor van de hersenen. We hebben ontdekt dat in de groep van zwangeren met te lage én te hoge concentraties het aantal kinderen met een IQ dat past bij leerproblemen (minder dan 85 punten) bijna verdubbelt.
Naast een verminderde hersenontwikkeling bij de foetus kan een te hoge schildklierhormoon waarde mogelijk ook leiden tot een lager geboortegewicht, en bij de moeder tot een hoger risico op pre-eclampsie, in de volksmond ook wel zwangerschapsvergiftiging genoemd.

Aangepaste richtlijnen

Voor subtiele vormen van een traag werkende schildklier tijdens de zwangerschap, ook wel bekend als een subklinische hypothyreoïdie, werd tot voor kort in de richtlijnen eenzelfde behandeling aangeraden als voor een niet werkende schildklier. Maar vanwege het risico dat er dan een teveel aan schildklierhormoon ontstaat, is de richtlijn onlangs aangepast. Jaarlijks wordt bij naar schatting vijf procent van de zwangeren een –milde- afwijking in het schildklierhormoon gevonden.
De bevindingen zijn eerder gepubliceerd in de wetenschappelijke tijdschriften Lancet Diabetes & Endocrinology.

Bron: Erasmus MC