Meeste COPD-patiënten hebben meerdere aandoeningen

COPD-patiënten lijden aan een blijvende vernauwing van de luchtwegen, meestal als gevolg van jarenlang roken. Bijna iedere patiënt heeft daarbij last van comorbiditeit: het hebben van één of meer bijkomende aandoeningen tegelijkertijd. Longarts Lowie Vanfleteren van het CIRO deed onderzoek naar de andere kwalen die patiënten met COPD vaak hebben.

Comorbiditeit en COPD

Uit dit onderzoek blijkt onder meer dat de chronische longziekte COPD vaak niet alleen komt. “Bij bijna alle patiënten met COPD zien we dat zij last hebben van bijkomende aandoeningen als hart- en vaatziekten, botontkalking, nierproblemen, bloedarmoede, suikerziekte en depressie. Meer dan de helft van de patiënten die we onderzochten heeft zelfs minstens vier bijkomende aandoeningen tegelijkertijd. We vonden bovendien verschillende patronen van tegelijk voorkomende comorbiditeiten, bepaalde aandoeningen lijken eerder samen voor te komen dan andere,” zegt Vanfleteren.

Roken en ouder worden zijn belangrijke risicofactoren voor het krijgen van COPD. Tegelijk leiden ze ook tot de ontwikkeling van andere aandoeningen als longkanker en hart- en vaatziekten. Ook fysieke inactiviteit en ongezonde voeding kunnen daarbij een belangrijke rol spelen. Kortademigheidsklachten kunnen ertoe leiden dat fysieke activiteiten worden vermeden en dat de fitheid nog verder afneemt. Dit verhoogt de kans op andere aandoeningen.

Psychische klachten door de longziekte

Vanfleteren benadrukt ook de psychische kant: “Veel mensen worden geconfronteerd met angstproblemen en depressieve klachten; bijkomende aandoeningen die een heel sterke indruk hebben op het algehele welbevinden van patiënten met COPD. Blijvende kortademigheid brengt zeer snel een angstig gevoel met zich mee. Angst dat de kortademigheid verergert, angst om te stikken. De blijvende beperkingen bij COPD zorgen ook vaak voor somberheid, een negatief zelf- of toekomstbeeld of een echte depressie.” Het belang van comorbiditeit is erg groot. Uit onderzoek is gebleken dat de meerderheid van de COPD-patiënten niet overlijdt aan de aandoening zelf, maar aan bijkomende aandoeningen als longkanker en of hart- en vaatziekten. Veel van die bijkomende aandoeningen hebben dus ook een grote impact op de patiënt met COPD.

Vroegdiagnostiek is erg belangrijk

De diagnose van COPD moet zo vroeg mogelijk gesteld worden: “Het eerste symptoom is vaak kortademigheid bij inspanning. COPD is een progressieve ziekte dus hoe sneller die diagnose gesteld wordt, des te eerder kunnen gedragsveranderingen worden nagestreefd en kan een farmacologische behandeling, met name luchtwegverwijding, ingesteld worden.”

Een gezonde en actieve levensstijl en begrip van de COPD zijn belangrijk om het ontstaan of de verergering van andere aandoeningen te voorkomen. Vaak worden de aandoeningen die men naast COPD heeft niet gediagnosticeerd. De reden hiervoor is eenvoudig: symptomen als kortademigheid en pijn op de borst worden door zorgverleners vaak worden gezien als gevolgen van COPD. Ook patiënten met bijvoorbeeld hartproblemen of breukjes van de ruggenwervels door botontkalking kunnen die pijnklachten krijgen. Daarom is het des te belangrijker om actief op zoek te gaan naar de oorzaken.