Dementievoorspelling kan verbeteren door introductie punctie

Het bepalen van Alzheimer-eiwitten in hersenvocht is een kansrijke techniek om de zorg rondom dementie en kwaliteit van leven te verbeteren. De techniek wordt in de praktijk echter nog niet standaard gebruikt. Daarom voerden onderzoekers van het Maastricht UMC+ en Alzheimer Centrum Limburg een analyse uit om te bepalen of het standaard toepassen van de eiwitbepaling toegevoegde waarde kan hebben voor patiënten. In het Journal of Alzheimer’s Disease publiceerden de onderzoekers recent hun resultaten.

Ziekte van Alzheimer

De ziekte van Alzheimer kenmerkt zich onder meer door de ontwikkeling van zogeheten amyloïde plaques in het brein. Dit zijn ophopingen van eiwitten die de hersenfuncties verstoren en kunnen leiden tot geheugenklachten en dementie. Hoewel geheugenklachten vaak het eerste teken zijn van de ziekte van Alzheimer, ontwikkelt lang niet iedereen met geheugenklachten dementie. Door middel van afname van bijvoorbeeld geheugentesten en een scan van het brein kan het risico worden ingeschat dat iemand uiteindelijk dementie zal ontwikkelen. Het komt echter nog vaak genoeg voor dat op basis van deze onderzoeken geen uitsluitsel kan worden gegeven. Patiënten weten dan niet goed waar ze aan toe zijn en dat kan ten koste gaan van de kwaliteit van leven.

Lumbaalpunctie

Eiwitbepalingen in hersenvocht kunnen de voorspelling op dementie verbeteren. Door middel van een lumbaalpunctie wordt hersenvocht uit het ruggenmerg gehaald. Vervolgens wordt hierin gekeken naar afwijkingen in de hoeveelheid Alzheimer-eiwitten. De techniek wordt echter nog weinig toegepast, aangezien de meerwaarde nog onvoldoende is vastgesteld. De Maastrichtse onderzoekers analyseerden daarom een fictief scenario via een computermodel, waarbij de lumbaalpunctie een standaard onderdeel vormde van de diagnostiek bij mensen met een geheugenstoornis. Daarbij stelden zij zich de eenvoudige vraag: ‘Heeft deze test meerwaarde?’, rekening houdend met verwachtingen over het effect op kwaliteit van leven, zorgkosten, bijwerkingen, etc.

Meerwaarde

De onderzoeksresultaten laten zien dat de introductie van de lumbaalpunctie de nauwkeurigheid van de voorspelling op toekomstige dementie met elf procent vergroot. Hoewel dit gepaard gaat met kosten voor het aanbieden van de techniek als vast diagnostisch middel, verhoogt het de kwaliteit van leven. “Dat is precies waar het om gaat”, zegt hoofdonderzoeker Ron Handels. “Als onze aannames kloppen dan is het standaard aanbieden van een lumbaalpunctie waarschijnlijk een doelmatige techniek. Omdat we deze potentie hebben aangetoond is het waardevol om het effect op kwaliteit van leven in de praktijk te onderzoeken en zo vast te kunnen stellen of de lumbaalpunctie standaard zou kunnen worden geïntroduceerd.”

Bron: Maastricht UMC