Kan hemodialyse de doorbloeding van de hersenen verminderen?

Tijdens hemodialyse neemt de doorbloeding van de hersenen met ongeveer 10% af. Dit kan één van de verklaringen zijn waarom in eerder onderzoek een verband is gevonden tussen hemodialyse en een verhoogde kans op hersenbeschadiging. Dit blijkt uit onderzoek van promovendus (bij de afdeling Nefrologie) en klinisch geriater in opleiding Harmke Polinder-Bos van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Op 2 maart publiceerde zij haar bevinden in het Journal of the American Society of Nephrology (JASN).

Nierfalen

Wereldwijd blijven meer dan twee miljoen patiënten met nierfalen in leven door dialyse of door transplantatie met een donornier. Hoewel hemodialyse het leven van de patient kan verlengen, zijn er steeds meer aanwijzingen dat de behandeling ook negatieve effecten kan hebben op de hersenen in de vorm van witte stof afwijkingen en cognitieve achteruitgang. Mogelijk veroorzaakt de herhaaldelijke belasting van het hart- en vaatstelsel door hemodialyse een afname van de doorbloeding van de hersenen. Dit is echter tot nu toe nooit goed onderzocht door tijdens hemodialyse nauwkeurig de doorbloeding van de hersenen te meten.

Effect van hemodialyse op de doorbloeding van de hersenen

Harmke Polinder-Bos en haar collega’s onderzochten daarom de effecten van conventionele hemodialyse op de doorbloeding van de hersenen met behulp van speciale PET-scans. Tijdens een hemodialyse sessie bij 12 patiënten van 65 jaar en ouder werden drie scans gemaakt: voor de dialyse, kort na het begin ervan en aan het eind van de dialyse.

Daling doorbloeding van de hersenen

Vergeleken met de situatie voor de dialyse daalde de doorbloeding van de hersenen van gemiddeld 34,5 naar 30,5 ml/100 g per minuut, een significante daling van 10%. Bij één patiënt veroorzaakte deze daling klinische symptomen. De bloedtoevoer nam af in alle onderzochte hersengebieden: de frontale, pariëtale, temporale en occipitale hersenkwabben, het cerebellum en de thalamus. Factoren, die mogelijk verband hielden met de daling van de doorbloeding, waren een hogere lichaams­temperatuur, het onttrekken van meer vocht tijdens de hemodialyse behandeling en een hogere zuurgraad (pH) van het bloed.

Een belangrijke stap

“De resultaten van dit onderzoek vormen een belangrijke stap naar een beter begrip van de negatieve effecten van dialyse op de hersenen,” aldus Polinder-Bos. Bovendien vormen ze een uitgangspunt voor nader onderzoek naar de ontwikkeling van dialyse­protocollen waarbij de hersendoorbloeding beter op peil blijft.

ron: Rijksuniversiteit Groningen