Vroeginterventie kinderen voorkomt problemen later

Voor kinderen in de baby,- peuter en kleutertijd met kinderpsychiatrische problematiek, is het van groot belang om zo vroeg mogelijk de juiste zorg te bieden. Het vroegsignaleren van de problematiek om vervolgens passende zorg bieden, speelt namelijk een grote rol in het voorkomen van psychiatrische problemen op latere leeftijd, vertellen Martine van Dongen-Boomsma (kinder- en jeugdpsychiater en zorglijnmanager behandelzaken Infants) en Eric Keizers (zorglijnmanager bedrijfsvoering Infants) van Karakter, een centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie.
 

Wat maakt de zorg voor deze jonge kinderen zo complex?

Van Dongen-Boomsma: “Juiste zorg op het juiste moment vraagt om een scherpe diagnostische blik, expertise van de normale en afwijkende ontwikkeling en kennis over en sensitiviteit naar de omgeving waarin het kind opgroeit. Een scherpe diagnostische blik zorgt er ook voor dat je die kinderen zorg biedt die dit ook daadwerkelijk nodig hebben; je wilt het risico op medicalisering of overdiagnostiek voorkomen, maar je wilt ook geen kinderen te kort doen. Een goede triage is daarom heel belangrijk. De behandeling is vervolgens maatwerk, afhankelijk van wat er met het kind aan de hand is, de bredere ontwikkeling van het kind en het gezin waar het kind in opgroeit.”

Waarom is vroegsignalering belangrijk?

Van Dongen-Boomsma: “Jonge kinderen zijn volledig afhankelijk van hun omgeving. Dit terwijl de jonge jaren de meest vormende zijn in ons bestaan. Dat maakt het een buitengewoon kwetsbare doelgroep. Tegelijk wordt verondersteld dat het ook de meest kansrijke doelgroep is, omdat er verandering kan plaatsvinden met grote effecten op de verdere ontwikkeling van het kind. Een significant deel van psychiatrische problematiek op latere leeftijd heeft zijn wortels in de eerste levensjaren. Met de juiste zorg in deze kwetsbare maar tegelijk kansrijke periode, zal er veel minder of soms geen psychiatrische zorg nodig zijn op latere leeftijd. Vaak komen ouders met hun kind, van wie na de diagnostiekfase blijkt dat het gaat om een kind met een psychiatrische aandoening, pas na jaren van zorgen over hun kind bij de geestelijke gezondheidszorg (ggz). Ouders zijn vaak lange tijd zoekende naar antwoorden op inmiddels vele vragen over hun kind en ervaren veel opvoedstress met alle gevolgen van dien. Tijdige helderheid en samen met ouders de juiste koers varen om de ontwikkeling te stimuleren, geeft vaak veel opluchting en – niet onbelangrijk – meer plezier in hun rol als opvoeder.”

Wat voegen jullie toe aan de zorg voor deze doelgroep?

Keizers: “Als hoogspecialistische instelling komen kinderen bij ons als vaak andere hulpverlenende instanties al goed naar het kind gekeken hebben, maar niet of onvoldoende verder komen in de zorg voor dit kind. Wij ondersteunen dan met onze expertise door antwoord te geven over de diagnostiek en door eventueel het kind bij ons in behandeling te nemen. Ook ondersteunen we andere netwerkpartners in de vorm van kennisoverdracht, bijvoorbeeld door scholingen, lezingen en consultatie. Voor ons is het tegelijk heel belangrijk om een bijdrage te kunnen leveren aan de beste patiëntenzorg door de geboden specialistische zorg goed te onderzoeken op onder andere de effectiviteit. Vervolgens proberen wij de kennis die wij hiermee opdoen ook in het ‘voorveld’ te krijgen, zodat andere organisaties hier ook van kunnen profiteren en dus uiteindelijk deze doelgroep.”

Van Dongen-Boomsma: “Onze uiteindelijke stip op de horizon is dat alle jonge kinderen met een psychiatrische aandoening passende zorg krijgen, als waardevolle investering voor hun verdere leven en zo, waar mogelijk, op eigen kracht verder kunnen. Deze investering verdient meer aandacht in onze maatschappij; het is niet alleen maatschappelijk van groot belang, het voorkomt ook een hoop persoonlijk lijden.”

Meer informatie?
www.karakter.com