De zorg in Centra voor Bijzondere Tandheelkunde

Overal in Nederland zijn Centra voor Bijzondere Tandheelkunde (CBT). Daar kunnen mensen terecht die de gewone tandarts niet kan helpen. Meestal is dat omdat hun behandeling complex is vanwege een ernstig tandheelkundig probleem, een verstandelijke en/of lichamelijke beperking of psychische aandoening.

Het is zorg in de tweede lijn, die voor vergoeding door de zorgverzekeraar in aanmerking komt. De huistandarts, de huisarts of de medisch of ggz-specialist verwijst. Maar de doorstroming kan nog veel beter. En de huisarts zou een grotere rol moeten spelen in dat multidisciplinaire geheel.

De patiënt van de bijzondere tandheelkundige

De kno-arts, internist, neuroloog, orthopeed, mdl-specialist, psycholoog en vele anderen werken met patiënten die potentieel tot de doelgroep van de bijzonder tandheelkundige behoren. Patiënten van de bijzondere tandheelkundige hebben bijvoorbeeld een aangeboren afwijking, zoals een schisis, een gebitstrauma of een ziekte die ook de gezondheid van de mond ondermijnt, zoals bijvoorbeeld nogal eens het geval is bij diabetes.

Ook bij specifieke behandelingen kan de mond extra aandacht vragen. Een chemokuur laat ook het gebit niet ongemoeid. Een patiënt die een hartoperatie moet ondergaan heeft soms eerst speciale mondzorg nodig als er infectiehaarden zijn. Soms is het dan nodig om, in overleg met de specialist, het medicijngebruik tijdelijk aan te passen.

Daarnaast is er een categorie mensen bij wie er drempels zijn om naar een gewone tandarts te gaan. Dat kan zich voordoen bij mensen met aangeboren aandoeningen, zoals een verstandelijke of meervoudige beperking, maar ook bij mensen met een extreme tandartsangst als gevolg van een zeer pijnlijke ervaring bij een ingreep in het verleden.

Wat zijn Centra voor Bijzondere Tandheelkunde?

De meeste Centra voor Bijzondere Tandheelkunde (CBT) zijn verbonden aan ziekenhuizen en zorginstellingen. Daar loopt de samenwerking en doorverwijzing goed, vertelt Rick van der Pas, voorzitter van de gespecialiseerde beroepskoepel Cobijt (Centraal Overleg Bijzondere Tandheelkunde).

Een Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde is een multidisciplinair geheel met vertakkingen binnen het ziekenhuis. “Waar we naar streven is dat patiënten zo snel mogelijk weer onder behandeling kunnen komen van de reguliere tandarts, voor zover mogelijk. Daarvoor is goede samenwerking een voorwaarde.” Maar huisartsen zijn niet altijd bekend met de zorgverlening van een CBT. Zo kan het voorkomen dat iemand die pijn heeft bij het kauwen pas na een omweg via de kno-arts en de kaakchirurg bij de gnatholoog op een CBT terechtkomt. Een kostbare en tijdrovende weg.

De mond als gezamenlijke verantwoordelijkheid

“Het is natuurlijk geen wonder”, zegt Aad van der Helm. “Een huisarts krijgt in zijn opleiding een paar uur college over de mond. De mond is voor de tandarts, is de gedachte, maar dat klopt natuurlijk niet. De mond is een onderdeel van het lichaam en mondgezondheid en algemene gezondheid zijn nauw met elkaar verbonden.”