Osteoporose: niet te genezen, wel te voorkomen

Bij osteoporose verliest het bot meer massa (kalk en andere mineralen) dan het aanmaakt. Normaal gesproken neemt de botmassa na het dertigste levensjaar langzaam af. Maar bij osteoporose verloopt de afbraak te snel, of de opbouw van nieuwe massa te traag. De botten worden dan poreus en er is een grotere kans op breuken.

Osteoporose voorkomen

Osteoporose is goed te behandelen. Toch zal een broos bot nooit weer helemaal de oude worden. Daarom is het beter om te voorkomen dat je osteoporose krijgt. Onderzoeken tonen aan dat goede voeding en veel bewegen de ontkalking vertragen. Met goede voeding wordt vooral calciumrijke voeding bedoeld. Calcium is goed voor bot én bloed. Maar is het calciumgehalte in ons bloed te laag, dan pleegt het bloed roofbouw op de botten, waar het de kalk vandaan haalt. Calcium zit in zuivelproducten, groenten, noten en peulvruchten. Wie weinig melk drinkt of kaas eet, kan ook calciumtabletten slikken.

De rol van vitamine D

Om er voor te zorgen dat ons lichaam kalk opneemt, hebben we echter vitamine D nodig. Volgens Gertjan Schaafsma, expert op het gebied van voeding en botstofwisseling, krijgen we in Nederland over het algemeen genoeg calcium binnen, maar is de opname van vitamine D beperkt. En dat is jammer, want vitamine D is óók van invloed op de spierfunctie en het immuunsysteem. Dit vitamine wordt aangemaakt door de zon, en daar zit hem nu net het probleem.

“Er is te weinig zonlicht in Nederland,” zegt Schaafsma. “En dan vooral de periode van oktober tot april. Bovendien komt vitamine D van nature weinig in voedsel voor. Je kunt dat compenseren door supplementen te slikken, maar dat wordt nog te weinig gedaan.”

Goede voeding en beweging tegen osteoporose

Volgens Schaafsma is goede voeding essentieel, maar niet zaligmakend. Minstens zo belangrijk is het om veel te bewegen. “Daarmee houden we onze spieren sterk, zodat je minder snel valt. Bovendien maak je door te bewegen nieuwe botmassa aan. Wandelen en traplopen zijn prima activiteiten. Eventueel met een rugzak om, zodat de wervelkolom extra belast wordt. Het is onvermijdelijk dat onze botten brozer worden, maar door goede voeding en veel beweging is dat proces goed te vertragen.”

Wat betreft de kans op genezing kunnen we kort zijn: die is er niet. Maar met kalkrijk voedsel en de juiste medicijnen houd je de schade beperkt. Vaak wordt bij osteoporose een combinatie van calciumcarbonaat en vitamine D3 voorgeschreven. Bisfosfonaten remmen de afbraak van botweefsel en staan bekend om hun bescherming tegen heupen wervelbreuken.