Reumatische aandoeningen: artrose goed behandelbaar

Reuma is niet één ziekte maar een verzamelnaam voor meerdere reumatische aandoeningen. Er zijn ruim 2 miljoen Nederlanders met problemen aan het bewegingsapparaat, waarvan de uiteenlopende lichamelijke gevolgen een grote impact hebben op het dagelijks leven. Hoewel de meeste aandoeningen niet te genezen zijn, is er vaak goede behandeling mogelijk. Dit wordt beaamd door Gerardine Willemsen van de patiëntenorganisatie Nationale Vereniging ReumaZorg Nederland. Zij benadrukt wel dat de positieve effecten van behandeling per individu verschillen.

Reumatische aandoeningen gecategoriseerd

De meer dan 200 verschillende aandoeningen zijn volgens Willemsen in vijf categorieën in te delen:

• Ontstekingsziekten: hierbij zijn de gewrichten vaak lange tijd ontstoken en opgezwollen. Voorbeelden zijn reumatoïde artritis en jeugdreuma.
• Wekedelenreuma: bij reuma in de weke delen ontstaat er pijn in de spieren, pezen en aanhechtingsbanden rondom gewrichten. Voorbeeld is fibromyalgie.
• Systemische en bindweefselziekten: bij deze vormen van reuma verhardt het bindweefsel en zijn de organen aangetast. Voorbeelden zijn sclerodermie en het syndroom van Sjögren.
• Slijtagereuma: de laag kraakbeen in de gewrichten wordt dunner en verdwijnt. Artrose komt vooral voor in de nek, onderrug, heupen, knieën of handen.
• Aandoeningen aan de botten: de bekendste voorbeelden zijn de ziekte van Paget en osteoporose.

Wat is artrose?

Artrose is naar schatting de meest voorkomende reumatische aandoening. Circa 1,5 miljoen Nederlanders hebben hiermee te maken. Willemsen legt uit dat het een progressieve aandoening is waarbij het kraakbeen in een of meer gewrichten langzaam dunner wordt. Kraakbeen dat weg is, kan niet hersteld worden.

Men merkt vaak vooraf niet dat het proces van artrose optreedt totdat eerste symptomen zich uiten. Het gaat vooral om pijn in het gewricht, stijfheid in het gewricht en soms een krakend geluid bij het bewegen. Willemsen: “Artrose komt niet alleen bij oudere, maar ook bij jonge mensen voor. Een oorzaak waardoor de gewrichten sterk belast kunnen woorden zijn intensieve bal-, vecht-, winter- of krachtsporten.”

Eerst constateren dan behandelen

Het is lastig om te bepalen wanneer iemand met zijn klachten naar de huisarts gaat. Het proces van artrose is al in gang gezet voordat klachten optreden. Willemsen: “Er wordt een diagnose gesteld voordat behandeling mogelijk is. Dit gebeurt aan de hand van lichamelijk onderzoek. Bij artrose zal er gekeken worden of er vocht aanwezig is in het gewricht, het gewricht warm aanvoelt of er rood uitziet. Normaliter vindt de behandeling van artrose plaats in de eerstelijnszorg.”

De mogelijkheden en ontwikkelingen op het gebied van behandeling artrose

Medicatie in de vorm van pijnstillers en ontstekingsremmers is doorgaans de eerste behandelingsmethode. Daarnaast zijn er tegenwoordig verschillende hulpmiddelen op de markt, waarvan de werking per persoon verschilt. Je hebt bijvoorbeeld knie- en polsbeschermers die pijn kunnen verlichten omdat ze warmte behouden, wat belangrijk is bij artrose.

Willemsen geeft aan de behandeling van klachten in het uiterste geval zal resulteren in vervanging van een aangetast gewricht door de orthopedisch chirurg. Het operatief plaatsen van een gedeeltelijke of totale gewrichtsprothese is een definitieve behandeling van de klachten (aan bijvoorbeeld de knie of heup). Willemsen: “Een prothese gaat langer dan 20 jaar mee, maar vervanging kan ook voor problemen zorgen. Daarom wordt daar meestal mee gewacht tot een patiënt ouder is.” Voor de patiënt is het belangrijk om in beweging te blijven door dagelijkse oefeningen met de pijnlijke of stijve gewrichten.