Slapend ziek worden

Slaapapneu wordt gekenmerkt door luid snurken, stoppen van de ademhaling en slaperigheid overdag. Dit komt voor bij circa 7,5% van de bevolking en bij meer dan de helft van de ouderen boven de 65 jaar. “De gevolgen van slaapapneu zijn ernstig”, waarschuwt neuroloog en slaapdeskundige Hans Hamburger. “Daarom is het van belang om OSAS, zoals slaapapneu officieel heet, zo vroeg mogelijk te herkennen, het liefst nog vóór er onherstelbare schade is aan gericht.”

Symptomen en risicofactoren

De symptomen van OSAS zijn naast het snurken: vaak wakker worden, nachtzweten, ’s nachts regelmatig plassen en ontwaken met een droge mond en keel en of hoofdpijn. Overdag zijn apneupatiënten slaperig en hebben moeite met concentratie. Zeker wanneer het even stil of saai is, dutten ze soms ineens in. Dat is levensgevaarlijk in het verkeer. Zwaarlijvige mannen en vrouwen hebben een hoger risico op OSAS, met name naarmate de leeftijd vordert. Maar ook kinderen van apneupatiënten hebben een groot risico deze aandoening te krijgen.

Wat zijn de gevolgen van slaapapneu?

“Slaapkamergenoten merken dat hun snurkende partner steeds een beetje stikt”, vertelt Hamburger. “Wanneer iemand op zijn rug ligt, zakt de tong naar achteren. De keelruimte wordt dan te klein en blokkeert de luchtweg. Het zuurstofgehalte van het bloed daalt, dit veroorzaakt in de hersenen een wekprikkel. De keelspieren spannen zich dan weer aan en de luchtweg komt weer vrij. Wanneer dat regelmatig gebeurt, zoals bij OSAS, dan bereikt de slaper nooit een echt diepe slaap en is daardoor slaperig overdag en mag dan geen auto besturen. Door te weinig zuurstof in het bloed versnelt het hartritme, ontstaan spasmen van de bloedvaten, verhoogde bloeddruk, belasting van de nieren en ontstekingsreacties in de bloedvaten, die gezamenlijk de kans op hart- en vaatziekten en herseninfarcten vergroten. Daarnaast is het geheugen van apneupatiënten slechter en hebben ze een verstoorde stofwisseling.”

De behandeling van OSAS

Gelukkig is OSAS goed te behandelen. Minder ernstige gevallen krijgen slaaphoudingscorrectie, een neusspray, of een beugel (MRA van mandibulair repositie apparaat) die ‘s nachts onderkaak en tong naar voren houdt, zodat de luchtweg vrij blijft. In ernstiger gevallen krijgt de patiënt een zogenoemde CPAP (Continuous Positive Airway Pressure), een apparaat waarmee via een neuskapje lucht naar binnen wordt geblazen. Hamburger: “Door die lucht blijven je neus- en keelholte open zodat je weer normaal kan ademen. Patiënten voelen zich vaak als herboren wanneer ze zo’n apparaat krijgen; vaak na vele jaren slecht slapen.”

Advies voor apneupatiënten

Het belangrijkste advies van Hamburger: “Ga naar je huisarts zodra je symptomen van slaapapneu denkt te herkennen en laat u voor onderzoek doorverwijzen naar een geaccrediteerd algemeen slaapcentrum. Veel ziekenhuizen hebben een afdeling waar apneu onderzocht kan worden, maar de beste behandeling wordt gegeven door een multidisciplinair slaapteam. Vooral de ernstige gevallen hebben baat bij zo’n gespecialiseerd groot slaapcentrum waar ook andere slaapziekten kunnen worden behandeld.”