Revalidatie van levensbelang

Hoewel vrijwel iedereen ervan overtuigd is dat hart- en longrevalidatie letterlijk van levensbelang kan zijn, maakt dit traject niet altijd deel uit van het standaard behandelplan. En dat is vreemd, stellen deskundigen. De toekomstige besparingen wegen volgens hen ruim op tegen de meerkosten van de revalidatie. Bovendien is sprake van een aanzienlijke gezondheidswinst.

Bij COPD is longrevalidatie onderdeel van het behandelplan en ook na een hartinfarct krijgen veel patiënten revalidatie aangeboden. Maar bij andere hart-en longproblemen is het ook belangrijk dat patiënten na hun behandeling goed worden begeleid. Zij zijn vaak bang dat hun lichaam hen opnieuw in de steek zal laten en onzeker over de belastbaarheid ervan. Die onzekerheid beperkt hen in hun dagelijks leven vaak enorm. Dit kan leiden tot fysieke en mentale klachten.

Beperking van ziektelast

Het is belangrijk dat mensen steun krijgen bij het opnieuw vormgeven van hun leven en ervaren dat zelfs bij een ernstige ziekte de ziektelast kan worden beperkt door te werken aan de geestelijke en de lichamelijke conditie. Bij COPD, een longziekte waarbij het longweefsel langzamerhand steeds meer wordt aangetast, is herstel niet mogelijk. “Juist hier is het ontzettend belangrijk dat je met longrevalidatie je longen zo goed mogelijk in conditie houdt”, stelt Jelmer Krom, woordvoerder van het Longfonds. “Je moet er echt uithalen wat er nog inzit. En dat geldt voor zowel je longen als je leven.”

Nieuwe levensinrichting

Het leren omgaan met de lichamelijke beperkingen is volgens Krom een onmisbaar onderdeel van de revalidatie bij COPD. Het is belangrijk te accepteren dat je chronisch ziek bent en niet meer beter wordt. Veel mensen raken hun werk kwijt en kunnen ook hun vrije tijd niet langer besteden op de wijze zoals ze dat gewend zijn. Begeleiding door een psycholoog kan helpen bij het stellen van nieuwe doelen en het opnieuw inrichten van je leven.

Begeleiding is maatwerk

“Iedereen met een hartaandoening zou in principe bij ontslag uit het ziekenhuis een verwijzing moeten meekrijgen voor hartrevalidatie, dat een onlosmakelijk onderdeel is van herstel”, stelt Inge van den Broek, beleidsadviseur van De Hart&Vaatgroep. Die coördinator kan samen met de patiënt bepalen of en welke vorm van begeleiding wenselijk en mogelijk is.

Vaak wordt nu gesteld dat iemand ‘meer moet bewegen, gezonder moet eten en moet stoppen met roken’. Dat klinkt logisch. Maar de praktijk is anders. Gelijk stoppen met roken kan bij sommige mensen leiden tot extra stress en dat is ook niet goed. Juist daarom is begeleiding door een multidisciplinair team zo belangrijk. “Het is maatwerk. Misschien moet je eerst leren omgaan met je angst, daarna durf je meer te bewegen, vervolgens ga je gezonder eten en daarna pas stop je met roken.”

Periodieke controle

Begeleiding is, wat Krom en Van den Broek betreft, niet iets dat stopt na een half jaar of een jaar. Juist continuïteit is belangrijk. Nu gebeurt het nog dat nieuwe klachten door de arts niet correct worden geïnterpreteerd. Als een periodieke controle deel uitmaakt van het zorgplan kunnen die klachten eerder worden gelinkt aan de hart- of longproblemen waardoor sneller een adequate behandeling kan worden gestart. De continuïteit is bovendien van groot belang om een gezonde leefstijl te blijven volhouden.