Een gepersonaliseerd behandelplan voor spataderen

De hinder die mensen ondervinden van spataderen verschilt erg per persoon, weet JanWillem Hinnen, vaatchirurg in het Jeroen Bosch Ziekenhuis. “Wanneer iemand spataderen heeft, maar wel goed kan functioneren, is er niet direct een reden om te behandelen.” Daarom is het belangrijk om mensen gericht te vragen naar hun klachten en de invloed daarvan op hun dagelijks functioneren.

Hoe ontstaan spataderen?

“In veel aderen bevinden zich kleppen die voorkomen dat het bloed de verkeerde richting op stroomt. Normaal gesproken stroomt bloed vanuit de kuiten terug naar het hart, doordat de kuitspieren samenknijpen en het bloed omhooggeduwd wordt. Als de kuitspieren zich ontspannen, voorkomen de kleppen in de aderen dat het bloed terugstroomt. Bij mensen met spataderen lekken deze kleppen, waardoor het bloed terugstroomt in de benen en de druk in de ader toeneemt. Dat kan klachten veroorzaken.”

Om wat voor klachten gaat het?

“Er zijn twee categorieën patiënten: mensen die fysieke klachten ervaren en mensen die een cosmetisch bezwaar hebben tegen spataderen. Veel mensen met spataderen hebben last van vermoeide, zware benen. Deze klachten nemen in de loop van de dag toe en kunnen gepaard gaan met vocht in de benen. Dat kan invloed hebben op het functioneren, zeker wanneer iemand een staand beroep heeft. Andere veelvoorkomende klachten zijn nachtelijke krampen, jeuk of een gespannen gevoel in de benen. Naarmate spataderen langer onbehandeld blijven, nemen deze klachten in ernst toe. Een beperkt deel van de mensen krijgt te maken met een open been als gevolg van een verhoogde druk in de aderen. Spataderen op de benen kunnen bovendien een sociale belemmering vormen. Sommige mensen vinden het een vervelend gezicht en dragen liever geen korte broeken of rokken.”

Wat kunnen redenen zijn om wel of niet te behandelen?

“Het moet eerst duidelijk zijn of de klachten daadwerkelijk als gevolg van spataderen zijn ontstaan. Een arts kan dat achterhalen door te vragen wat de klachten zijn. Het hebben van zichtbare adertjes onder de huid kan betekenen dat er dieper gelegen problemen zijn, maar dat hoeft niet. Met een duplex kan de arts naar de dieper gelegen aderen kijken. Als blijkt dat de kleppen van die aderen in orde zijn, is de kans dat klachten veroorzaakt worden door spataderen klein. Zijn er wel problemen met de dieper gelegen aderen, dan kunnen mensen daarvoor behandeld worden. Gaat het alleen om cosmetische aders die niet direct klachten veroorzaken, dan kan dat ook worden behandeld. Deze ingreep valt dan wel onder cosmetische chirurgie en wordt niet vergoed.”

Hoe benaderen jullie de behandeling van spataderen?

“In het Jeroen Bosch Ziekenhuis hanteren we sinds twee jaar een andere patiëntbenadering, gericht op gezondheidswelzijn. We leggen niet de nadruk op ziekte, maar juist op gezondheid, op wat mensen nog wel kunnen en op hun functioneren in het dagelijks leven. Ook brengen we in kaart wat iemand met een behandeling wil bereiken. Dat is een afweging die verschilt per persoon. Voor mensen met spataderen geldt dat we ons niet puur focussen op de behandeling, maar ook op wat het hebben van spataderen betekent voor mensen en wat voor impact het heeft op hun functioneren in dagelijkse praktijk. Dit doen we in een multidisciplinair centrum, waarbinnen dermatologen en vaatchirurgen samenwerken. Er is altijd een coördinator die voor patiënten bereikbaar is en die zorgt dat patiënten op de juiste plek terechtkomen. Op de polikliniek achterhalen we vanuit het perspectief van gezondheidswelzijn welke klachten en hinder mensen ervaren door hun spataderen. Op grond daarvan stellen we samen met de patiënt een behandelplan op. In plaats van bij iedereen met spataderen hetzelfde te doen, krijgt elke patiënt een gepersonaliseerde aanpak.”

Meer informatie?
Jeroen Bosch Ziekenhuis
www.jeroenboschziekenhuis.nl