Ieder mens kan gebaat zijn bij EFT

Emotion Focused Therapy (EFT) ziet emotie als drijvende kracht van het menselijk bestaan. Hoe werkt deze therapie in de praktijk? Juliette Becking en Annemarie Broekhuijsen, psychotherapeuten en tevens bestuurders van Apanta, een ggz-instelling waar gewerkt wordt vanuit een persoonsgerichte visie, leggen uit.

Hoe en waarom werkt EFT in de praktijk?

Becking: “EFT focust op emotie en onderliggende pijn, die soms jaren verborgen ligt. De cliënt leert emoties herkennen, reguleren, begrijpen en richtinggevend gebruiken. EFT is een cliënt- en ervaringsgerichte psycho-therapie en ziet iedere persoon als uniek. Niet de klacht maar de mens staat centraal. De therapie heeft snel en structureel effect omdat het stagnaties, die vaak ter overleving zijn ontstaan, opheft. Niet praten over wonden, maar ze blootleggen. Laten bloeden, ontsmetten en helen. Dat kan er heftig aan toe gaan. EFT gaat over structurele veranderingen; niet anders omgaan met negatieve gedachten maar de onderliggende dynamiek aanpakken waardoor de gedachten vanzelf veranderen. Oude wonden helen, waardoor klachten, die wij als symptomen zien, verdwijnen en kwaliteit van leven toeneemt.”

Waarin verschilt EFT van andere therapieën zoals gedragstherapie?

Becking: “De afgelopen jaren is gedragstherapie erg dominant geweest. Hier zijn de klachten en symptomen bepalend voor het te kiezen behandelprotocol. Deze richtlijnen zijn te veel gericht op de ‘gemiddelde mens’. EFT neemt daar afstand van, omdat het niet gelooft in de gemiddelde mens. Voor EFT is iemands verhaal van belang; de grote en kleine trauma’s uit het leven in combinatie met draagkracht, weerbaarheid en persoonlijkheid. Dat valt niet in een hokje te stoppen. Gedragstherapie kan uiteraard nuttig zijn, mits met de patiënt afgestemd. Bij EFT is de cliënt expert; de therapie herstelt het vertrouwen in het eigen interne kompas.” Broekhuijsen: “Wij werken met zorgpaden en zorgprogramma’s gebaseerd op persoonskenmerken, individuele mogelijkheden en de specifieke hulpvraag van de cliënt. Kenmerkend voor Apanta is dat de therapeut samen met de cliënt zoekt naar de meest passende behandelvorm. Vaak is dit EFT maar het kan ook een andere behandeling zijn.”

Wat moet een therapeut leren om vanuit het cliëntgerichte perspectief en EFT te werken?

Becking: “Empathisch en zonder oordeel oprecht betrokken zijn bij de cliënten. Echt aanwezig zijn waardoor de therapeutische relatie helend kan zijn. Veel therapeuten ervaren EFT als een bevrijding: zij kunnen zichzelf meer zijn en laten zien en komen los van het keurslijf van protocollen.” Broekhuijsen: “Therapeuten moeten uit de alwetende expertrol stappen. Zij zijn experts in empathie, therapeutische relaties en psychopathologie, maar de cliënt blijft expert over zichzelf. Dat kan een drempel zijn. Het is een omslag om gelijkwaardig te zijn aan je cliënt. Je moet je als therapeut realiseren dat normen en waarden niet voor elk mens hetzelfde zijn. Wat jij een goede ouder-kind- of man-vrouwrelatie vindt, geldt niet voor iedereen.”

Welke cliënten hebben baat bij EFT en hoe reageren zij?

Becking: “Je kunt niet één groep noemen. Ieder mens kan gebaat zijn bij EFT. Er is veel onderzoek verricht bij verschillende soorten problemen en bij allemaal blijkt EFT minstens zo effectief als de gebruikelijke, vaak meer protocollaire behandelingen die in de richtlijnen worden voorgeschreven. Momenteel loopt er bij Apanta een langdurig onderzoek waarbij EFT en cognitieve gedragstherapie worden vergeleken bij depressie- en angstklachten.” Broekhuijsen: “Cliënten voelen zich meer gezien en gehoord. Mensen willen niet over diagnostiek en symptomen, maar hun individuele problemen praten. Daarbij hoort ook het onder ogen zien van wat geweest is, daarover rouwen en de draad opnieuw oppakken. Mensen kunnen zo meer worden wie ze zijn.”