“Pijn is een meerkoppig monster”

Na een ongeval bleef Eugenie de Ruiter last houden van pijn, die steeds erger werd en uiteindelijk zeventien jaar zou aanhouden. Inmiddels weet ze waar de pijn vandaan kwam en wil ze andere mensen helpen door haar ervaringen te delen. “Het allerbelangrijkste is om mensen uit te leggen hoe het lichaam werkt. Als ze de oorzaak van hun pijn snappen, kunnen ze er iets tegen doen.”

De oorzaak van Eugenies pijn

In 1995 raakte Eugenie betrokken bij een auto-ongeluk. Als gevolg daarvan ontstonden er scheurtjes in haar rug die blijvend zouden zijn, maar de verwachting van de artsen was dat haar pijn vanzelf weg zou ebben. Dat gebeurde niet; de pijn werd juist steeds erger. Eugenie had klachten die te vergelijken waren met een hernia: uitval, tintelingen en gevoelloosheid in het rechterdeel van haar lichaam, waaronder haar hand, arm, nek, been en voet. De pijn was op een gegeven moment zo erg dat ze niet meer normaal kon zitten, lopen of douchen. Het ging steeds verder de foute kant op, vertelt ze. “Pijn is een meerkoppig monster. Je hebt pijn, en dat is al vervelend genoeg. Maar er zijn ook andere gevolgen, zoals de invloed op je sociale leven. Er waren dagen dat ik een kruis door mijn hele agenda moest zetten.”

Alarmsysteem van het lichaam

In die tijd probeerde ze van alles om van de pijn af te komen, maar uiteindelijk heeft het zeventien jaar geduurd voor ze een behandeling vond die aansloeg. Nu ze meer van pijn afweet, snapt ze het mechanisme dat het veroorzaakte, vertelt Eugenie. Pijn is een beschermingsmechanisme van het brein, dat mensen wil aansporen er iets tegen te ondernemen. Wanneer dat niet gebeurt, blijven de waarschuwende boodschappen in de hersenen binnenkomen, en wordt de pijn steeds erger. “Ik was destijds jong en ambitieus en dacht: kom op, we gaan door. Het beschermingsmechanisme ging daardoor heel hard aan het werk om te zorgen dat ik het rustiger aan deed. Je kunt het vergelijken met een alarmsysteem dat steeds sneller afgaat.”

Opnieuw kalibreren van de hersenen

De behandeling van Eugenie begon met het opnieuw kalibreren van haar hersenen. In het begin vond ze dat maar vreemd. “Ik had pijn in mijn rug, dus ik dacht: kijk alsjeblieft daar en niet in mijn hoofd. Toen werd me uitgelegd dat wanneer in de cortex aanhoudende prikkels binnenkomen dat er iets mis is, zoals in mijn geval in de rug, dat deel van de hersenen een verandering ondergaat.” Deze verandering moest ongedaan worden gemaakt. Daarvoor moest Eugenie de eerste weken elk uur naar plaatjes kijken van een hand, en benoemen of het om een rechter- of linkerhand ging. Haar kinderen konden het feilloos aangeven, maar zelf had ze er heel veel moeite mee. Haar brein moest het helemaal opnieuw leren. Naarmate de tijd vorderde, kwam het gevoel in haar rechterhand terug. Vervolgens ging ze aan de slag met haar arm, nek, been en voet. Vervolgens deed ze oefeningen met spiegels, en uiteindelijk deed ze zelfstandig bewegingsoefeningen. Daarnaast onderging ze een traumabehandeling. Zo werd een belangrijke oorzaak aangepakt en verminderde de pijn blijvend.

“Ik heb nu zelfregie”

Nog steeds doet Eugenie dagelijks oefeningen, maar de pijn is sterk verminderd. Ze heeft een online pagina opgericht waarop ze informatie deelt om anderen te helpen. Ze raadt andere mensen aan niet af te wachten, maar het heft in eigen handen te nemen en zelf informatie te zoeken. Zo kunnen ze net als zij begrijpen waar de pijn vandaan komt. “Ik heb nu zelfregie. Ik snap mijn lichaam, dus als ik pijn heb, weet ik dat ik het rustig aan moet doen.”