Uveaal melanoom: Begrijp de risico’s en hoe je het kunt voorkomen

Uveaal melanoom is een type kanker dat optreedt wanneer een kwaadaardige tumor zich vormt in de uvea, de laag achter het witte oppervlak van de ogen. Deze aandoening ontwikkelt zich langzaam en is een zeldzaam geval dat jaarlijks door ongeveer vijf op de miljoen mensen wordt ervaren. In Nederland kregen in 2019 241 mensen oogmelanoom, volgens de Nederlandse Kankerregistratie. Vorig jaar werden 141 patiënten gediagnosticeerd met uveaal melanoom, zoals gerapporteerd door Kanker.nl. 

Hoewel deze aandoening zeldzaam is, kan het nog steeds grote ongemakken veroorzaken die dagelijkse activiteiten kunnen belemmeren, zoals lezen, autorijden en verplaatsen van de ene plaats naar de andere. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn wazig zien, het zien van lichtflitsen en een verandering in de vorm van je pupil. Uveaal melanoom kan zich ook verspreiden naar de lever, longen en botten, wat buikpijn, longontsteking en andere levensbedreigende aandoeningen kan veroorzaken. Maar wat veroorzaakt deze zeldzame ziekte? Hieronder kijken we naar de risico’s van uveaal melanoom en manieren om het te voorkomen. 

Risico’s voor het ontwikkelen van uveaal melanoom

Hoewel de exacte oorzaak van uveaal melanoom niet bekend is, zijn er verschillende risicofactoren die geassocieerd worden met de ontwikkeling van de aandoening. Onderzoek gepubliceerd in Modern Pathology suggereert dat mutaties in het BAP1-gen – een eiwit dat de celcyclus en DNA-schadeherstel beheert – gekoppeld zijn aan een verhoogd risico op de ontwikkeling van de genoemde ziekte. De Melanoma Research Alliance heeft ook vermeld dat uveaal melanoom vaak wordt gediagnosticeerd bij oudere volwassenen boven de 50 jaar. 

Ondertussen toonde een studie gepubliceerd in de International Journal of Molecular Sciences aan dat de risico’s op het krijgen van uveaal melanoom hoger zijn bij mensen met lichtere oogkleuren zoals blauw of groen, omdat ze meer feomelanine dragen – het type melanine dat delen van je lichaam pigment – wat na verloop van tijd genotoxische schade in de ogen kan vergroten. Mensen met een lichtere huid en sproeten hebben ook een hoger risico op het ontwikkelen van de aandoening. Hoewel er geen concrete oorzaken zijn achter uveaal melanoom, kunnen indicatieve factoren zoals de aanwezigheid van een moedervlek in het oog een voorloper zijn van een oogmelanoom. In dat geval is het het beste om een oogarts te raadplegen om te controleren of het iets ernstigs is. 

Behandeling en preventie

Uveaal melanoom wordt behandeld met een infuus van een speciaal eiwit. Dit eiwit activeert T-cellen die stoffen vrijgeven om de kankercellen af te breken. Dit helpt om de oogtumor te stoppen. Naast deze behandeling is het dragen van oogbescherming belangrijk voor de ooggezondheid.

Hoewel de link tussen UV-blootstelling en uveaal melanoom nog niet volledig is vastgesteld, kan het dragen van beschermende oogkleding nog steeds beschermen tegen de gevaren van UV-stralen en het ontwikkelen van andere oogproblemen zoals cataract voorkomen. Bij het zoeken naar een goed paar zonnebrillen, probeer te kijken naar een label dat 100% UV-bescherming aangeeft om te voorkomen dat schadelijke stralen de ogen binnendringen. Merken zoals Ray-Ban en Oakley zijn levensvatbare opties die zijn uitgerust met lenzen met hoge zonbescherming voor gegarandeerde veiligheid. Het dragen van zonnebrillen kan helpen UVA- en UVB-licht – de meest voorkomende soorten zonlicht die je algehele gezichtsgezondheid kunnen aantasten – te blokkeren en te weerkaatsen.

Het dragen van een hoed met zonnebescherming kan ook extra bescherming bieden voor je ogen. Probeer te kiezen voor een breedgerande zonnehoed voor gegarandeerde oogbescherming buitenshuis, gecombineerd met UV-bestendige kleding voor volledige lichaamsbescherming. Er zijn verschillende zonnehoedopties beschikbaar van merken zoals Arket en Gucci. Het dragen van uitgebreide dekking kan helpen bij het voorkomen van oogproblemen, die het risico op gezichtsverlies op de lange termijn verder kunnen verergeren.

Uveaal melanoom is een zeldzame aandoening die het gezichtsvermogen aantast door tumorgroei. Om dit te voorkomen, is het belangrijk om goed voor je gezichtsvermogen te zorgen door oogbescherming te dragen en regelmatig je oogarts te bezoeken.