Niet altijd juiste hulp bij depressie

In Nederland is een grote groep mensen die lijdt aan depressie. Onderzoek wijst uit dat deze groep niet altijd de juiste zorg op de juiste plek krijgt. Zo blijven patiënten hangen in de Basis GGZ, terwijl gespecialiseerde zorg beter op zijn plaats is. Waarom blijven die mensen daar hangen?

Chronische depressie is een chronische ziekte

Aartjan Beekman, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) vindt het belangrijk dat een chronische depressie ook daadwerkelijk wordt gezien als een chronische ziekte. “Zoals iemand met diabetes die zijn leven lang moet leren omgaan met zijn ziekte, moet iemand die chronisch depressief is, dat ook. Het kan periodes beter gaan, maar ook slechter”, legt Beekman uit.

Depressies zijn vaker in het nieuws. Bekende Nederlanders die kampen met hevige depressies en er dusdanig last van hebben dat ze niet meer willen leven, zijn steeds meer te zien. Dat bekende Nederlanders op televisie er geen geheim van maken dat ze depressief zijn, kan geruststellend zijn voor mensen met een chronische depressie en geeft meer bekendheid aan mensen die nauwelijks iets weten van of te maken hebben met depressies.

Niet voorbij de basis GGZ…

Waarom komen mensen met een chronische depressie niet verder dan de Basis GGZ?

• Allereerst blijven patiënten hun eerste hulpverlener, bijvoorbeeld de huisarts, vaak trouw. Een goede vertrouwensband met de hulpverleners is voor mensen met een depressie belangrijk. Ook al levert de behandeling onvoldoende resultaat en treedt er geen verbetering meer op.
• Het financiële aspect speelt ook een grote rol in het overstappen naar een hulpverlener in een andere lijn. De huisartsenzorg tast de eigen bijdrage niet aan. Wordt de patiënt doorverwezen naar een psycholoog dan is de eerste 375,00 euro voor rekening van de patiënt. Niet iedereen kan dat betalen en blijft om die reden bij de huisarts. Bovendien gebeurt het niet zelden dat mensen gebruik moeten maken van acute psychiatrische hulp (crisisdienst). Problemen kunnen zich in de loop van de tijd hebben opgestapeld en medische zorg lang worden vermeden.
• Tenslotte blijven mensen in de sector hangen simpelweg omdat er wachtlijsten voor gespecialiseerde zorg zijn.

Wat is de zorgstandaard?

De zorgstandaard gaat op in het aspect dat mensen door de juiste hulpverlener op de juiste plek zorg krijgen. “Dat is vanaf de preventie tot en met hooggespecialiseerde zorg en de nazorg om terugval van een depressie te voorkomen”, legt Peter van Splunteren van het Trimbos-instituut uit. In de zorgstandaard staan onder meer uitspraken over samenwerken, over het afstemmen van de behandelingen tussen de sectoren, zodat mensen met problemen op de juiste plek komen.

Daarnaast bevat de zorgstandaard aanbevelingen over wat gezien de stand van de kennis goede zorg voor mensen met een depressie inhoudt. “Helaas is er geen one size fits all; elke patiënt met een chronische depressie krijgt zorg op maat. Dat kan een combinatie zijn van medicatie en cognitieve therapie, of wat aanslaat bij de patiënt”, weet Beekman.

Werkgroep van het Trimbos-instituut

In het Trimbos-instituut wordt de zorgstandaard samengesteld door een werkgroep bestaande uit deskundigen op het gebied van depressie, patiënten vertegenwoordigers en patiënten en medewerkers van het Trimbos die de groep ondersteunen. “De bedoeling is dat hulpverleners zich aan de standaard houden, zodat de zorg overal gelijk is. Daarin is nog wel een lange weg te gaan”, besluit Van Splunteren. De zorgstandaard Depressie en dysthymie is naar verwachting eind 2016 klaar.