Blijf op de hoogte

Incontinentie bij mannen: schaamte is een groot probleem

Soms wachten mannen jaren voordat ze naar de huisarts gaan met hun incontinentieproblemen. De schaamte regeert. In de tussentijd gebruiken ze vaak lapmiddeltjes, maandverband of ander speciaal voor vrouwen ontwikkeld incontinentiemateriaal. Ze durven door hun incontinentie nauwelijks de deur nog uit omdat ze bang zijn voor ‘ongelukjes’. Zo raken ze langzaam maar zeker in een sociaal isolement.

PMD: het probleem van nadruppelen

Nadruppelen is één van de meest voorkomende klachten bij urineverlies. Ondanks goed uitplassen en stevig schudden verliezen mannen na een toiletbezoek soms nog wat urine, omdat de urinebuis nog niet helemaal leeg is. De medische term hiervoor is ‘Post Micturition Dribbling’. PMD ontstaat doordat de omliggende spier te zwak is om de urinebuis volledig te legen. Als gevolg daarvan verzamelt de resterende urine zich op een laag punt in de urinebuis om op een gegeven moment alsnog naar buiten te vloeien. De meest voorkomende oorzaken hiervoor zijn verslapte bekkenbodemspieren en prostaatproblemen.

Incontinentie valt goed te behandelen

“Met deze klachten kun je terecht bij je huisarts”, stelt mannenarts Bert-Jan de Boer. “En dan niet omdat het gaat om een hele ernstige ziekte, maar om te voorkomen dat je onnodig lang doormoddert met die problemen.” Plasproblemen zoals PMD, obstructieklachten, stressincontinentie en ook aandrangklachten zijn vaak prima te behandelen met gerichte fysiotherapie. Soms is medicatie nodig. Als dat niet helpt, kan een operatie uitkomst bieden. En als al die mogelijkheden niet afdoende helpen, zijn er uitstekende absorptiematerialen en hulpmiddelen verkrijgbaar, speciaal ontwikkeld voor mannen.

Schroom en schaamte

De Boer heeft in zijn praktijk gemerkt dat veel mannen plasklachten liever niet met de eigen huisarts bespreken. Ze zoeken een plek waar ze dat zo anoniem mogelijk kenbaar kunnen maken. En die plek is bij voorkeur niet binnen de eigen woonomgeving. Want stel je voor dat je je huisarts in een andere setting, bijvoorbeeld in de sportclub, het theater of het restaurant, tegenkomt. “Maar zodra de afspraak is gemaakt en de patiënt in de spreekkamer zit, is de schroom verdwenen. Dan komt alles boven tafel. Hoe lang de klachten er al zijn, de mate van urineverlies, de consequenties daarvan voor het dagelijks leven en wat er allemaal al is gebruikt om de urine op te vangen.”

De huisarts verwijst niet altijd door naar de uroloog. Als uit het gesprek en het eerste onderzoek naar voren komt dat het waarschijnlijk gaat om verslapte bekkenbodemspieren en er zijn geen bijkomende complicaties, dan schrijft de huisarts bekkenbodemtherapie voor. Zijn na drie tot zes maanden de resultaten van die therapie onvoldoende dan volgt alsnog een verwijzing naar de uroloog.

Incontinentie is niet slechts ‘een vrouwenkwaal’

Veel mannen voelen zich in eerste instantie erg ongemakkelijk als ze bij de uroloog komen. In onze maatschappij is het, onder meer dankzij de ‘luchtige’ tv reclames over urineverlies bij vrouwen, niet langer een taboe dat vrouwen last kunnen hebben van urine-incontinentie. Het gevolg is dat mannen urineverlies associëren met een vrouwenkwaal. Zo’n kwaal wil je niet als man. “Het is volgens mij vooral de gêne die het extra moeilijk maakt om in een wachtkamer met allemaal andere mensen te zitten”, vertelt uroloog Okke Snieders. “Als je last hebt van urineverlies ben je bang dat anderen iets ruiken of zien, omdat het maandverband of de zakdoek niet afdoende is om de urine op te vangen. Geen wonder dat veel mensen niet snel naar de dokter gaan met hun klachten.”

Méér aandacht voor incontinentie bij mannen

Snieders is voorstander van meer aandacht voor mannen met incontinentie, bijvoorbeeld door speciale mannenspreekuren te organiseren. “Dat er speciale spreekuren en zelfs klinieken zijn voor vrouwen vindt iedereen de gewoonste zaak van de wereld. Maar speciale mannenspreekuren waren er tot voor kort niet. In één van de klinieken waar ik werk, is nu een speciale incontinentiepoli voor mannen. Dat verlaagt de drempel aanzienlijk.”

Wat zijn de oorzaken van urineverlies?

De oorzaken van urineverlies zijn heel divers. Plasklachten kunnen ontstaan als gevolg van een prostaatoperatie of als de blaasklepfunctie verstoord is geraakt. Schade aan de hersenen of de ruggenmerg kan leiden tot verlies aan controle over de blaas. Er kan sprake zijn van een urineweginfectie en ook alcoholvergiftiging en sommige medicijnen kunnen incontinentie veroorzaken. Tenslotte zijn er patiënten die vanwege ouderdom, dementie of lichamelijke gesteldheid niet in staat zijn op tijd het toilet te bereiken. Juist omdat er veel oorzaken van incontinentie kunnen zijn, is het belangrijk dat de patiënt wordt behandeld door een multidisciplinair team.

Incontinentie vraagt om maatwerk

Uiteindelijk kunnen in verreweg de meeste gevallen incontinentieklachten worden verholpen met therapie, medicamenten en/of een operatieve ingreep. En als ondanks al die maatregelen de klachten niet voldoende afnemen, zijn er hulpmiddelen om urine af te voeren of op te vangen “Ga niet zelf oplossingen zoeken en bestellen op internet of zomaar iets kopen bij de drogist”, adviseert Snieders. “Als hulpmiddelen nodig zijn, is goed en deskundig advies daarbij heel belangrijk.” Er zijn veel verschillende producttypen en -vormen. Verpleegkundig specialisten urologie en continentieverpleegkundigen zijn speciaal opgeleid om voorlichting te geven over de diverse hulpmiddelen en het gebruik daarvan.

Welke soorten incontinentiemateriaal zijn er?

Er zijn absorberende materialen zoals inleggers, incontinentieslips en -broeken. Al deze producten zijn specifiek voor mannen ontworpen en voor elke graad van incontinentie verkrijgbaar. Daarnaast zijn er urineafvoerende producten. In veel gevallen wordt daarbij een katheter door de plasbuis of via een gaatje in de onderbuik in de blaas gebracht en verbonden met een opvangzak. Er is ook een mogelijkheid om de katheter direct in te brengen in de nier. Vaak gaat het om katheters die voor langere tijd in de blaas blijven zitten.

Een bijzondere vorm is de uitwendige condoomkatheter. Deze wordt met een geïntegreerde plakstrip om de penis bevestigd. Aan de onderzijde van de katheter zit een buisje dat naar een opvangzak loopt die onzichtbaar op het been kan worden bevestigd. Als deze middelen nodig zijn, is het belangrijk dat de patiënt, vanzelfsprekend in overleg met zijn arts of de verpleegkundig specialist, dat middel kiest dat het beste past bij zijn persoonlijke wensen en omstandigheden.

Gerelateerde artikelen
Incontinentie
Last van incontinentie problemen?

Incontinentieproblemen zijn erg vervelend. Incontinentieproblemen die langer aanhouden noemen we ook wel een incontinentie stoornis. Een incontinentie stoornis is een aandoening waarbij mensen de controle over hun blaas en/of darmen…

Incontinentie
Mannen zoeken laat hulp bij stress-urine-incontinentie

Stress-urine-incontinentie (SUI) bij mannen is zeldzaam. Maar als er dan sprake van blijkt, tolereren mannen dit langer dan twee jaar voordat ze medische hulp zoeken – en een derde wacht…

Incontinentie
Persoonlijke aanpak bij incontinentie

Incontinentie is voor vele mannen en vrouwen vaak een moeilijk bespreekbaar onderwerp. Er bestaan verschillende soorten urineverlies en de beleving van de kwaal is voor iedere persoon anders. Gelukkig bestaan…

Incontinentie
De bekkenbodem is óók een emotionele spier

“Incontinentie is niet normaal, ook niet als je ouder wordt.” Dat zegt bekkenfysiotherapeut en secretaris van beroepsvereniging NVFB Bernadette Berendes-van Dijk. Onder haar patiënten zijn niet alleen vrouwen, maar ook…

Incontinentie
Voorkom bekkenbodemproblematiek

Hoeveel Nederlanders precies problemen met de bekkenbodem hebben, en de gevolgen daarvan, is niet duidelijk. Volgens schatting van de Stichting Bekkenbodem Patiënten (SBP) zijn het er 1 miljoen. Waarschijnlijk zijn…

Reactie

Plaats een opmerking

Onthoudt mijn naam en e-mailadres in de browser voor de volgende keer dat ik een opmerking plaats.