Multidisciplinaire zorg voor Korsakov-patiënten

Niemand verdient het om tussen wal en schip te geraken. Zo ook niet de groep mensen met het korsakovsyndroom, die vaak zonder enig of met een heel klein sociaal vangnet ergens tussen de psychiatrie en verpleegzorg belanden. Zorgmanager Marjan van der Dussen van het Dijckhuis (zorgorganisatie Het Parkhuis) belicht de factoren die het werken met deze groep onderscheidend maken en geeft aan hoe zij begeleiding krijgen binnen de woongroep waarin zij leven.

Waarom kiezen jullie ervoor om juist Korsakov-patiënten te begeleiden?

“Zo’n 21 jaar geleden was er vrij weinig bekend over deze groep. Naarmate wij ons bij Het Parkhuis meer zijn gaan verdiepen in de problematiek bij Korsakov-patiënten, kwam naar voren dat de begeleiding en zorg die zij nodig hebben, passen binnen de filosofie van onze zorgorganisatie. Wat deze groep zo speciaal maakt zit vooral in de ontwikkeling die zij nog doormaken na een stabilisatie van gewoontes. Korsakov is in tegenstelling tot bijvoorbeeld dementie geen progressieve ziekte. Het bieden van structuur zorgt ervoor dat mensen (opnieuw) vaardigheden leren en weer zelfstandig(er) kunnen leven.”

Hoe ziet het proces van resocialisatie eruit?

“Voor sommige Korsakov-patiënten die bij ons binnenkomen is het plafond nog niet bereikt. Hierdoor is er nog een ontwikkeling te bewerkstelligen om enige mate van zelfstandigheid te vertonen. Voor hen hebben wij een zogenaamde resocialisatiegroep waarin zij intensieve zorg en begeleiding krijgen. Hier komt onder andere ergotherapie bij te pas en ze krijgen trainingen om bijvoorbeeld de eigen boodschappen te kunnen doen.”

Welke middelen zetten jullie in om ervoor te zorgen dat iemand niet in oude patronen vervalt?

“We voeren altijd meerdere gesprekken met patiënten, samen met GGZ-experts van buitenaf wanneer dit nodig is. Hierin proberen we altijd een goede inschatting te maken van de mate waarin een patiënt nog kan functioneren en hoeveel prikkels iemand aan kan. Om een voorbeeld te noemen is het belangrijk dat een patiënt z’n medicatie op tijd binnenkrijgt. Gebeurt dit niet vanzelf dan herinneren wij deze persoon eraan. In sommige gevallen is het lastig om een goede inschatting te maken, omdat het aan de buitenkant niet op te merken is dat er iets aan de hand is. Dan wordt het al gauw duidelijk dat zo’n patiënt heel erg op z’n tenen gaat lopen, gefrustreerd raakt en naar de alcohol grijpt. In deze gevallen investeren we extra tijd om zo iemand goed te analyseren. “
 

Wat doen jullie om ervoor te zorgen dat patiënten een zinvolle dagbesteding hebben?

“Alle Korsakov-patiënten die bij ons binnenkomen krijgen vanaf het begin een samengesteld activiteitenschema. Naast de creatieve en bewegingsactiviteiten die zij ondernemen, vinden wij het ook belangrijk dat zij zichzelf waardevol voelen op het gebied van arbeid. Daarom hebben we al een aantal jaren het arbeidsproject “Werkplaats In Bedrijf”. Hierin verrichten patiënten werkzaamheden die laagdrempelig zijn als het inpakken van kaarten. Of als ze iets meer uitgedaagd willen worden het verrichten van eenvoudig montagewerk. Hiermee merk je dat ze toch het gevoel hebben een bijdrage te leveren.”

Wat levert zo’n samengesteld activiteitenschema patiënten op?

“Allereerst zorgt een dergelijk schema voor structuur. Door steeds weer hetzelfde schema te volgen en met name de continuïteit ervan, leren patiënten op den duur wat er van hen wordt verwacht. Om een voorbeeld te geven; als zij elke dinsdag om 10:00 uur gereed moeten zijn om met de bus naar het zwembad te gaan, dan begrijpen zij dit vaak wel na de zevende of achtste keer, waardoor zij dan in het vervolg zelf actie ondernemen.