Rust, reinheid en regelmaat voor Korsakov-cliënten

In een beschermde woonvoorziening leven zorgt voor een tweestrijd in het gevoel van Korsakov-cliënten. Enerzijds achten ze zichzelf qua leeftijd en vaardigheden in staat om zelfstandig te wonen. Aan de andere kant beschouwen ze het als fijn dat ze in een omgeving leven waarin er voor ze wordt gezorgd.

Corrie van Ee (teamleider) en Resi Botteram (gz-psycholoog) van woon- en zorgorganisatie SVRZ leggen uit hoe een goede dosis inlevingsvermogen, structuur en het bieden van begeleiding met de handen op de rug, rust, reinheid en regelmaat schept in het leven van mensen met Korsakov.

Voorgeschiedenis van alcoholmisbruik

Korsakov-cliënten die bij deze woonvorm binnen SVRZ worden aangemeld, hebben in de regel al een neuropsychologisch onderzoek achter de rug en hebben een voorgeschiedenis van overmatig alcoholgebruik, aldus Botteram. Dit houdt in dat er al vrij gauw duidelijkheid is of iemand wel of geen Korsakov heeft. Volgens Van Ee beslist het kernteam bestaande uit haarzelf, de maatschappelijk werker, de gz-psycholoog en de behandelend arts ,of iemand aansluiting zou kunnen vinden binnen de voorziening.

De cognitieve en psychische kant van Korsakov

Er zijn twee mentale aspecten bij het syndroom van Korsakov. Enerzijds is er het psychische aspect en anderzijds het cognitieve aspect. Dit laatste uit zich voornamelijk in de achteruitgang van hersenfuncties. Mensen hebben een verminderd aandachts- en concentratievermogen en hebben moeite om planmatig te denken en werken. En hun realiteitszin is veranderd, waardoor men denkt en ook vertelt aan anderen iets te hebben gedaan, wat vaak niet het geval blijkt.

De psychische kant van de ziekte heeft vooral te maken met emoties, zoals

• verdriet
• somberheid
• gevoelens van angst en verwardheid
• teleurstelling over het verleden en onzekerheid over de toekomst

Botteram vertelt dat mensen al op vroege leeftijd veel mogelijkheden verliezen. Vanuit haar beroep als gz-psycholoog biedt zij samen met het overig personeel ondersteuning aan cliënten. Hierin leren ze cliënten om met emoties om te kunnen gaan. Dat vertaalt zich bij de Korsakov-cliënten in het gevoel dat zij van waarde zijn. Van werknemers vergt dit inlevingsvermogen/empathie en ze moeten mentaal in staat zijn om te gaan met deze psychische kant. Daarvoor wordt ook scholing aangeboden.

Iedereen heeft een eigen rol binnen het team

Binnen de woonvoorziening van SVRZ zijn er verschillende rollen voor het personeel. Hierbij is een belangrijke voorwaarde dat er met vaste begeleiders en verzorgenden wordt gewerkt, om structuur te bieden en te behouden. Van Ee legt uit dat de zorg en begeleiding in niveaus onderverdeeld zijn. Vanuit haar rol als teamleider stuurt ze samen met de persoonlijke begeleiders van cliënten processen en taken aan. Er wordt nauw samengewerkt met personeel dat dagelijks de zorg en begeleiding verricht en met behandelaars. “Van iedereen die hier werkzaam is vragen wij oprechte aandacht naar de cliënt toe”, aldus Van Ee. Het vermogen tot motiveren en stimuleren moet aanwezig zijn om ervoor te kunnen zorgen dat mensen een zinvolle dagbesteding hebben en zorg krijgen waar dat nodig is.

Het leven van Korsakov-cliënten bij SVRZ

De Korsakov-woonvoorziening bestaat uit zes groepswoningen en een activiteitencentrum. Cliënten hebben een eigen kamer, badkamer en toilet en delen huiskamer en keuken. Volgens Van Ee is het van belang dat er goed in kaart wordt gebracht wat er wordt verwacht van cliënten. Daarom hebben ze een activiteitenschema in de woning waarop de hele dag staat ingedeeld. Hier staat op hoe laat iemand moet opstaan tot en met de laatste activiteit van de dag. Ze hebben zelf invloed op de activiteiten die ze wel of niet willen ondernemen. En ondanks dat ze van tevoren nogal eens aangeven helemaal geen zin te hebben, merk je dat de cliënten dankzij begeleiding en structuur dan toch met plezier aan de slag gaan. Hier komt dat stuk empathie en motiveren/stimuleren bij kijken.