Leven met een beperking in Nederland

Leven met een beperking, een lichamelijke of verstandelijke, wat betekent dat eigenlijk? Veel mensen met een beperking ervaren regelmatig een gevoel van buitengesloten worden. Dit kan komen doordat zij letterlijk niet mee kunnen doen, door bijvoorbeeld drempels, of doordat zij er helemaal niet bij worden betrokken, omdat men denkt dat deze mensen niet in staat zijn te participeren.

Toegankelijk maken van de samenleving

Martin van Rijn, staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, vertelt dat mensen vaak geneigd zijn om te kijken naar wat niet (meer) gaat, in plaats van te kijken naar wat wel gaat. “Vroeger was het veel normaler om mensen met een beperking mee te laten doen, en nu is het nodig om er extra aandacht voor te vragen.” Die extra aandacht is nodig om de Nederlandse samenleving inclusiever te maken. Hierbij draait het volgens hem deels om het letterlijk toegankelijk maken van de samenleving, maar ook om een verandering in de manier van denken binnen onze maatschappij. Het moet voor iedereen, op het niveau dat ze aankunnen, mogelijk zijn om mee te kunnen doen in het Nederlandse leven.

Deelnemen op de arbeidsmarkt

Een belangrijk onderdeel van het participeren in de maatschappij is deelnemen op de arbeidsmarkt. Omdat mensen met een beperking vaak moeite hebben bij het vinden van een baan, zijn in Nederland de participatie- en quotumwet in het leven geroepen. “Op dit moment is er nog onvoldoende plaats op de arbeidsmarkt, en dus is een extra duwtje nodig. Eigenlijk hoop ik dat het quotum nooit hoeft te worden geactiveerd, maar het zou kunnen helpen om iets te realiseren.” De overheid draagt hierin een extra verantwoordelijkheid, licht Van Rijn toe, want de overheid is in de eerste plaats ook gewoon werkgever.

Uiteraard zullen bepaalde aanpassingen nodig zijn, zoals rolstoelvriendelijke ruimtes, speciale websites en talentontwikkelingstrainingen, maar er moet vooral gekeken worden naar wat wél kan. Om werkgevers te stimuleren mensen met een beperking in dienst te nemen, zijn er veel ondersteuningsmogelijkheden, zoals subsidies, toolkits en knowhow over wat wel en niet werkt.

Inclusiviteit in Nederland

De eerste resultaten zien er hoopvol uit, zo stelt van Rijn, maar Nederland is er nog niet. De komende jaren verwacht hij vooral veel aanpassingen in de maatschappij op verzoek, zoals het toegankelijk maken van het OV en openbare gebouwen. Maar echte inclusie vraagt om bewustzijn. “Over vijf tot tien jaar moeten bedrijven, maar ook particulieren, automatisch nadenken over hoe zij (kunnen) bijdragen aan een inclusieve samenleving en hier naar handelen.”