Migraine: als de pijn je boven het hoofd groeit

Migraine is een aanval waarbij hevige hoofdpijn karakteristiek is. Deze zit vaak aan een kant van het hoofd, is bonzend en neemt toe bij inspanning. Overige symptomen zijn misselijkheid/braken en gevoeligheid voor licht en geluiden.

Het is een (chronische) aandoening die te maken heeft met een ontregeling in de hersenstam.
Artsen spreken van een neurovasculaire aandoening: een afwijking in de hersenen of in het ruggenmerg die wordt veroorzaakt door een storing van de bloedvaten.

Feiten en cijfers

• 2 miljoen Nederlanders hebben migraine gehad
• Dagelijks hebben 70.000 personen een aanval
• Migraine komt bij vrouwen 2 tot 3 keer meer voor dan bij mannen
• De impact op de economie is minimaal 1,7 miljard euro per jaar
• Circa 670.000 mensen hebben auraverschijnselen voor een aanval

4 fasen van een migraine aanval

Een migraine aanval is in veel gevallen opgebouwd uit vier fasen.

1. De waarschuwingsfase
Ongeveer 1 op de 5 patiënten herkent ruim voor een aanval verschillende signalen.
Dit kunnen bijvoorbeeld stemmingsveranderingen, overgevoeligheid voor prikkels of een verlangen naar bepaalde voedingsmiddelen. Het herkennen van signalen is belangrijk om op tijd actie te kunnen ondernemen.

2. De aurafase
Na de waarschuwingsfase kan iemand auraverschijnselen krijgen. Dit zijn kortdurende neurologische storingen zoals gezichtsvelduitval, tintelingen in de handen/vingers of krachtverlies en spraakstoornissen. Een aura ontstaat meestal geleidelijk en duurt gemiddeld tien minuten tot een uur. De verschijnselen verdwijnen wanneer de hoofdpijn komt opzetten.

3. De hoofdpijnfase
Dit is de fase van de bonzende hoofdpijn. Bij veel mensen gaat dit gepaard met misselijkheid en braken, diarree, plus overgevoeligheid voor licht, geluid en geuren. Deze fase kan 4 tot 72 uur duren.

4. De herstelfase
De hoofdpijn neemt af. Vaak val je nu in slaap en word je later wakker zonder of met slechts lichte hoofdpijn. Veel mensen zijn dan nog een paar dagen snel vermoeid en licht geprikkeld. Het duurt gemiddeld één tot twee dagen voor je helemaal hersteld bent van een migraineaanval.

Wat lokt migraine uit?

Een directe oorzaak voor migraine is niet te geven, waardoor de behandeling per individu verschilt. Tot dusver is het duidelijk dat een combinatie van genetische, lichamelijke en omgevingsfactoren migraine veroorzaken. Onlangs kwam nieuw bewijs aan het licht dat de invloed van genetische factoren bij het veroorzaken van migraineaanvallen bevestigt. Een internationaal onderzoek heeft 28 nieuwe genetische risicofactoren voor migraine gevonden. Veel van deze risicofactoren bevinden zich binnen of nabij de genen die het bloedvatenstelstel reguleren. Dit wijst erop dat een verstoring van de bloedvaten in de hersenen, een belangrijk onderdeel is. De studie is gebaseerd op DNA- en migraine gegevens van 375.000 (waaronder Nederlandse) deelnemers.

Medicatie, botox en neuromodulatie

Recent is er een nieuwe generatie medicijnen ontwikkeld die een migraineaanval kan voorkomen. Ze werken tegen een bepaald eiwit (CGRP) dat een belangrijke rol speelt bij het uitlokken van een aanval. Personen die twee of meer aanvallen per maand hebben zouden hier voornamelijk baat bij hebben. Deze middelen worden nu in Nederland getest en zouden over zo’n drie jaar beschikbaar moeten zijn.

Onderzoek naar een behandeling met botox (spierontspanner) biedt patiënten met chronische migraine wellicht hoop. Bij deze methode spuit de arts botox in op minstens dertig punten op het hoofd en in de nek. Dit zou voor gemiddeld 3 maanden de pijn moeten verminderen. Voorafgaand aan deze behandeling moet met overige pijnmedicatie gestopt worden.

Een andere experimentele vorm van behandeling is neuromodulatie. Hiermee wordt middels het elektrisch stimuleren van de achterhoofdzenuwen pijn verminderd. Bij patiënten met clusterhoofdpijn wordt deze behandelmethode al toegepast.