De ziekte van Parkinson: méér dan trillende handen

Iedereen heeft wel een beeld bij de ziekte van Parkinson: trillende handen, moeizaam praten, stijfheid en schuifelend lopen. Deze motorische symptomen zijn echter slechts het topje van de ijsberg. De niet-zichtbare symptomen zijn veel ingrijpender. Dan gaat het om een verhoogde kans op dementie, depressies of problemen met de ontlasting. De behandeling van de ziekte is vooral gericht op de onderdrukking van deze symptomen.

De behandeling: medicatie en hersenoperaties

De symptomen van de ziekte verschillen van patiënt tot patiënt. Zo heeft een derde van de patiënten geen last van verschijnselen zoals trillende handen. Het is niet mogelijk parkinson af te remmen. De behandeling van de ziekte richt zich daarom op het onderdrukken van symptomen. Dit gebeurt door middel van medicatie en steeds vaker door diepe hersenoperaties. Misschien wel ’s werelds beroemdste parkinsonpatiënt, Michael J. Fox, heeft een operatie ondergaan waardoor de symptomen nu minder hevig zijn. Maar hij is allesbehalve genezen en zijn parkinson zal in de komende jaren weer in ernst toenemen. En helaas geldt hetzelfde nog steeds voor alle patiënten.

Mensen die het eindstadium van de ziekte van Parkinson hebben bereikt hebben veel hulp nodig, maar dat maakt het niet tot een dodelijke ziekte. Patiënten overlijden hooguit een paar jaar eerder dan gemiddeld. Veel patiënten in het eindstadium komen in een verpleeghuis terecht en raken dan uit het zicht van de neuroloog. Prof. dr. Bas Bloem, neuroloog en hoofd van het Parkinson Centrum Nijmegen, pleit er daarom voor verpleeghuisartsen meer kennis bij te brengen. “Je zou ook kunnen denken aan aparte parkinsonafdelingen in verpleeghuizen. Of aan neurologen of verpleegkundigen die, vanuit het ziekenhuis, op bezoek gaan in het verpleeghuis.”

Late diagnose van de ziekte van Parkinson

Parkinson is geen exclusieve ouderdomsziekte. Bas Bloem: “De meeste patiënten zijn vijftigers en zestigers, maar ook dertigers en veertigers kan het overkomen. Mijn jongste patiënt is 13 jaar oud.” Wel wordt de ziekte meestal pas laat gediagnosticeerd. Ouderen denken vaak dat hun klachten bij de leeftijd horen. Jongeren associëren hun klachten lang niet altijd met parkinson omdat zij het zien als een ouderdomsziekte. Tot een jaar of tien geleden werd die late diagnose minder gezien als een probleem.

Het bestrijden van symptomen werd zo lang mogelijk uitgesteld, omdat de medicatie zou leiden tot complicaties. Deze complicaties blijken echter grotendeels een gevolg van de ziekte zelf. Daarom begint men tegenwoordig wel zo vroeg mogelijk met behandeling, omdat daardoor de kwaliteit van leven duidelijk vooruitgaat.

De ziekte van Parkinson is nog steeds ongeneeslijk. Maar door betere medicatie, betere diepe hersenchirurgie en verbeterde multidisciplinaire samenwerking is het nu een andere ziekte dan 10 à 20 jaar geleden. Het lukt dan ook steeds beter om parkinsonpatiënten zo lang mogelijk goed te laten functioneren.