Patiëntenverhaal psychose: “Ik was enorm in de war”

Bert van Loon maakte meerdere psychoses door. “Dat begon op mijn achttiende. Na de havo begon ik aan een hbo-opleiding, civiele techniek. Maar in de klas was ik heel argwanend en paranoïde, dacht dat iedereen me voortdurend bekeek en in de gaten hield. Tijdens lessen kreeg ik paniekaanvallen. Ik ging steeds meer lessen verzuimen en op een gegeven moment ging ik helemaal niet meer.”

Dat vertelde Bert niet tegen zijn familie. Met zijn ov-studentenkaart reisde hij het hele land door en naderhand met een interrailkaart zelfs door heel Europa. Naar Frankrijk, Spanje, Griekenland. Zonder kleding en met de trein als slaapplaats. Bert leidde een zwervend bestaan. Een vakantiereisje was het bepaald niet. “Ik was alleen maar bezig met de gedachte dat ik dood wilde. Ik dacht: als ik in Frankrijk ben, maak ik er een einde aan. Maar ik stelde het steeds uit. Ik was enorm in de war.”

Een neerwaartse spiraal

De opeenvolgende psychoses hadden een groot negatief effect op Berts zelfvertrouwen en hij kwam in een neerwaartse spiraal terecht. Het proces herhaalde zich een paar keer. Via de huisarts kwam Bert wel bij een psycholoog terecht. “Ik schaamde me voor mijn gedrag tijdens mijn psychoses. Daarom vertelde ik niet alles. Achteraf kun je zeggen: als ik dat wel had gedaan, had ik eerder geholpen kunnen worden.” Berts klachten bleven lang onbehandeld. Hij sloot zich op op zijn zolderkamer.

“Het was een manier om mezelf te beschermen. Daar keeg ik een minimale hoeveelheid prikkels. Zat achter mijn computer, maar dan kreeg ik weer last van complottheorieën.” Vrienden zag Bert nauwelijks meer. Zijn moeder en zussen hielden contact, maar ook tegen hen was Bert gesloten. Bert geloofde niet meer in zichzelf en nam zich voortdurend voor om er een einde aan te maken.

Diagnose: schizofrenie

Maar:“Na de laatste psychose besloot ik open kaart te spelen, hoewel ik niet dacht dat ze me konden helpen. Maar in de dagbehandeling was het veel te druk voor mij en kreeg tijdens de behandeling in het ziekenhuis een psychose. In feite was dat heel goed, want daardoor zagen ze wat er met me gebeurde en konden ze direct de goede medicijnen geven.” Bert kreeg de diagnose schizofrenie.

Het effect van medicatie

Sinds vier jaar gaat het goed met Bert, op voorwaarde dat hij zijn medicijnen blijft slikken. Bert houdt zich strikt aan zijn medicatie. “Niet te veel stress en een goede nachtrust blijven belangrijk. Ik moet opletten dat ik niet teveel tegelijkertijd doe.” Terugkijkend: “Ik denk wel eens: zonde van al die jaren. Ik heb acht jaar stilgestaan, maar daar ga ik niet de rest van mijn leven over treuren. Ik ben zoals ik ben en die weg heb ik kennelijk nodig gehad. Ik weet dat ik mijn gedachten en zintuigen niet altijd serieus moet nemen, ze kunnen met me aan de haal gaan, maar ik kan daar nu rekening mee houden.” Hij ziet vrienden van vroeger weer en ontmoet veel begrip. “Openheid is enorm belangrijk en daarom ook bekendheid van schizofrenie en psychoses. Want dan kun je je ziekte herkennen en er iets mee doen. En wees open over wat je voelt.”