5 alternatieve slaapschema’s

Slaap is erg belangrijk voor het dagelijks functioneren maar iedereen heeft er weleens moeite mee. Dit kan o.a. aan je voeding, stressniveau of levensstijl liggen, maar misschien heb je juist wel baat bij een ander slaapschema. De manier waarop we dit al tijden doen is namelijk niet zo vanzelfsprekend als je waarschijnlijk denkt.

Monofasische slaap

Het monofasische slaapschema is al sinds de industriële revolutie het meest gangbaar. Dit houdt in dat een mens zo’n 9 uur per dag opeenvolgend slaapt, meestal ‘s avonds en ’s nachts. Wat veel mensen wellicht niet weten is dat er onderzoek gedaan is naar verschillende manieren van slaap. Daaruit bleek dat onze biologische klok niet persé ingericht is voor één lange dagelijkse slaapperiode. Zonder invloeden van kunstmatig licht namen de testpersonen namelijk een polyfasisch slaapschema aan. Dit houdt in dat je meerdere keren per etmaal slaapt.

Hieronder 5 alternatieve slaapschema’s om op een andere manier aan je dagelijkse slaap te komen in een donkere slaapkamer.

Polyfasische slaapschema’s

Een polyfasisch slaapschema is, ondanks dat het in de historie van de mens gebruikelijk was, geen wondermiddel op het gebied van slaap en productiviteit. Niet iedereen heeft er baat bij en er is nog weinig onderzoek naar gedaan. Toch is het belangrijk om te beseffen dat elk lichaam anders is. Het is dus zaak om erachter te komen welk slaapschema het beste bij jou past.

1. Gesegmenteerde slaap

Gesegmenteerde slaap is een bifasisch slaapschema, wat betekent dat je twee keer per etmaal slaapt. Hierbij slaap je dus tweemaal zo’n 3.5 uur per nacht, met een tussenpoos van 2 uur. Dit was vroeger normaal en tijdens deze nachtelijke uurtjes werd er gelezen, geschreven, gebeden en gingen zelfs buren bij elkaar op visite. Men geloofde toen ook dat conceptie beter te verwezenlijken was rond dit tijdstip.

De industriële revolutie en de uitvinding van de gloeilamp in de 19e eeuw gooiden waarschijnlijk roet in het eten van dit natuurlijke slaappatroon. Het straatbeeld veranderde: de avonden werden langer door straatverlichting. Mensen werden hierdoor ’s avonds actiever, gingen later naar bed en sliepen aan één stuk door. Kunstmatig licht heeft ons slaapritme dus erg beïnvloed en er is veel discussie gaande of dit ten goede of ten slechte is.

2. Siëstaslaap

Een ander bifasisch slaapschema wordt de siëstaslaap genoemd en is erg gebruikelijk in Spanje en Zuid-Amerikaanse landen. Het houdt in dat je ’s avonds en ’s nachts ongeveer 6 uur slaapt, en rond het begin van de middag nog zo’n 1 tot 1.5 uur meer. Dit slaappatroon is erg praktisch in een warm klimaat, maar schijnt ook gezondheidsvoordelen te hebben. Het blijkt te helpen bij het verlichten van stress en het versterken van het immuunsysteem.

3. Trifasische slaap

Bij het trifasische slaapschema slaap je drie keer per etmaal zo’n 1.5 uur. Zo kom je ongeveer op 4.5 uur slaap uit. Dit gebeurt na zonsondergang, voor zonsopgang en in de namiddag, volgens het circadiaanse ritme. Dat is een activiteitenpatroon dat de biologische klok van organismen beïnvloedt. Bij de mens wordt dat ritme bepaald door de stand van de zon en de daaropvolgende ontwikkeling van o.a. het slaaphormoon melatonine.

4. Everyman

Het Everyman-schema is een van de meest populaire alternatieve slaapschema’s. Hierin heb je een kernslaap van 3.5 uur en 3 korte dutjes van 20 minuten. Dit slaappatroon schijnt voor de meeste beginnende polyfasische slapers makkelijk aan te leren te zijn. Dit komt waarschijnlijk doordat je ’s avonds en ’s nachts het grootste gedeelte van je slaap pakt.

5. Uberman

In tegenstelling tot het Everyman-schema is het Uberman-schema zeer moeilijk uit te voeren zonder er last van te ondervinden. Het betekent dat je 6 keer per etmaal zo’n 20 minuten slaap pakt, en zo leert leven met slechts 2 uur slaap per 24 uur. De aanpassingsperiode van dit slaappatroon is erg zwaar voor het menselijk lichaam, en is dus niet aan te raden voor de beginnende polyfasische slaper.