Verslaafden centraal in eigen behandelproces

Als iemand met verslavings-problematiek hulp zoekt, is het belangrijk die hulp vroeg en dichtbij te bieden en af te stemmen op de individuele situatie. “Er moet absoluut een klik zijn met de gesprekspartner”, stellen Nanda den Hollander en Albert Wolters, beiden facilitator bij Brijder Web Amstelland, proeftuin voor herstelgericht werken. “Als de cliënt zelf de hulpverlener of ervaringsdeskundige kiest en de regie heeft over hoe het behandelproces vorm krijgt, verlaag je de drempel om hulp te zoeken en is de kans dat iemand de behandeling afmaakt veel groter dan wanneer op de traditionele manier zorg wordt geboden.”

Hoe kun je als cliënt je ervarings-deskundige of hulpverlener kiezen?

Den Hollander: “Als de teamleden zich presenteren met hun persoonlijke verhaal op bijvoorbeeld een website kun je op basis daarvan je keuze maken en je direct aanmelden. Onderzoek wijst uit dat een klik met de behandelaar bijdraagt aan het succes van de behandeling. Daarom ook is een vrijblijvend gesprek of e-consult met de persoon die jij kiest een eerste stap in de regie over je eigen behandeling.”

Wat zijn manieren om dichtbij hulp te bieden?

Wolters: “Dat is in ieder geval niet iemand verplichten om naar een behandellocatie te komen. Mogelijk kun je je beter concentreren op een gesprek en voel je je meer ontspannen tijdens een wandeling. Dan is het wel zo prettig als iemand aansluit bij jouw voorkeur. Dichtbij is ook als het eerste telefonische contact is met een ervaringsdeskundige die aan de andere kant van de lijn heeft gezeten en weet hoe moeilijk het is om die stap te nemen.”

Hoe weet je welk contact en welke behandeling voor jou het beste werkt?

Den Hollander: “Als je daarmee geen ervaring hebt, is die keuze heel moeilijk. Daarom werken organisaties in de verslavingszorg veel samen met ervaringsdeskundigen. Met hen kun je bespreken wat hun ervaringen zijn. Zij kunnen ook meer vertellen over hoe belangrijk het voor hen was om zelf de regie te pakken op de behandeling.”

Bij een verslaving speelt vaak meer. Waaraan kun je dan denken?

Wolters: “Soms gaat verslaving gepaard met andere psychiatrische problemen zoals een depressie. Ook gebeurt het dat je door je verslaving geldproblemen hebt, je werk bent kwijtgeraakt of je partner dreigt kwijt te raken. Dat kan overigens ook andersom zijn. Dat je doordat je je werk hebt verloren uiteindelijk verslaafd bent geraakt. Het is belangrijk dat je als cliënt samen met je hulpverlener op zoek gaat welke hulpbronnen je nodig hebt en zelf kunt inzetten. Want overnemen als hulpverlener werkt vaak niet.”

Het gaat dus echt om een andere aanpak?

Den Hollander: “Ons team is flexibel en ge-bruikt bewezen effectieve aspecten in de therapeutische relatie als leidraad, maar wel vanuit een nieuwe context. Naast het tonen van empathie, overeenstemming over doelen en positieve aandacht kijken wij ook waar de cliënt staat in zijn herstelproces. Daarnaast werken wij zoveel mogelijk met het netwerk van de cliënt, waaronder de naastbetrokkenen. Zij zijn als bondgenoot belangrijk in de behandeling van de cliënt en kunnen hem helpen weer meer grip te krijgen op zijn eigen leven.” “Elke keer gaat het om de vraag hoe ondersteunen wij als team dit herstelproces optimaal”, vult Wolters aan. “Durf je je als behandelaar buiten de bestaande structuren van de organisatie te begeven om te doen wat nodig is. Dit leidt tot betere behandelresultaten. Alle middelen en processen moeten hieraan ten dienste staan.”