Digitalisering verbetert behandeling bij leverkanker

Het vakgebied van de interventie-radiologie is enorm in ontwikkeling. Rutger Bruijnen is radioloog bij het UMC Utrecht waar door hedendaagse techniek en software, behandelingen veiliger en doeltreffender kunnen worden uitgevoerd. “Voor patiënten met leverkanker hebben we een nieuwe behandeling in Nederland geïntroduceerd, waarbij de OncoSuite van Philips ons enorme voordelen biedt.”

Wat houdt interventieradiologie in?

“Een interventieradioloog houdt zich niet alleen maar bezig met diagnostiek zoals het beoordelen van scans, maar verricht ook allerlei behandelingen. Die behandelingen kenmerken zich door het minimale-invasieve karakter met het inbrengen van naalden en katheters in bloedvaten naar bepaalde organen in het lichaam meestal met behulp van echografie of röntgendoorlichting. Het is daardoor mogelijk de instrumenten en het materiaal door de kleine opening in de huid op de juiste plaats te krijgen.”

Hoe passen jullie dit toe bij kankerpatiënten?

“Traditioneel is kanker altijd behandeld door een combinatie van opereren, chemo- en radiotherapie. Maar de inter-ventieradioloog kan zonder opereren met behulp van beeldvorming, kanker behandelen. Een voorbeeld hiervan is radio-embolisatie. Dit is een behandeling die door mijn opleider bij het UMC Utrecht, Maurice van den Bosch, in Nederland is geïntroduceerd, voor mensen met leverkanker. We brengen hierbij een slangetje naar de leverslagader en laten daar microscopisch kleine radioactieve bolletjes los in de bloedbaan. Die bolletjes lopen vast in het tumorweefsel. Enerzijds stoppen ze zo de bloedtoevoer en anderzijds bestralen ze de levertumor van binnenuit. Dit voorkomt veel randschade aan het lichaam. In het UMC Utrecht zijn inmiddels al meer dan 400 patiënten met deze methode behandeld.”

Hoe helpt digitalisering hierbij?

“Allereerst is onze goede samenwerking met de nucleair geneeskundigen essentieel. Zij bepalen per individuele patiënt de exacte dosis die moet worden toegediend. Dit gebeurt vervolgens via een geavanceerd systeem waardoor de radioactiviteit precies op de goede plek in de lever aankomt en niet erbuiten. Om de bolletjes op de goede plek te krijgen hebben we beeldvorming nodig. Met de traditionele manier om bloedvaten af te beelden, kun je tumoren niet altijd goed zien. Hierdoor loop je tijdens de behandeling het risico de tumor te missen en, erger nog, gezond weefsel te vernietigen. Dit levert gemene complicaties op. Dankzij bepaalde onderdelen van de OncoSuite, is de toe-diening van radioactieve bolletjes veel preciezer geworden. Met de XperCT kunnen we bijvoorbeeld de röntgenbuis rond de patiënt laten draaien en een CT-scan maken, terwijl we contrastmiddel inspuiten. Zo zien we precies wat en waar we gaan behandelen, en kunnen we controleren of er geen radioactieve bolletjes buiten de lever terechtkomen. Ook zien we bij uitzaaiingen in de lever of we echt de complete lever hebben behandeld. In het UMC Utrecht hebben we veel onderzoek gedaan naar de optimalisatie van het scanprotocol. Bij andere behandelmethoden waarbij tumoren via een naald weggebrand worden, is het essentieel om een naald op de juiste plek in het lichaam te krijgen. Na het maken van de CT-scan met de XperCT, kun je een navigatiesysteem starten waarmee je precies aangeeft waar je de naald wilt plaatsen. Het programma projecteert deze plek in 3D-beeld op je beeldscherm, zodat je de naald naar exact de juist plek kunt leiden.”

Wat zijn reacties van patiënten?

“De meeste mensen die voor deze behandeling in aanmerking komen, zijn patiënten met levertumoren of uitzaaiingen van darm- of borstkanker. Vaak zijn ze al geopereerd en hebben verschillende soorten chemotherapie ondergaan, waarop hun lichaam niet meer reageert. Deze methode is het enige wat dan nog voor ze openstaat. Bovendien verdragen ze de behandeling goed en zijn er weinig bijwerkingen, vanwege het minimale-invasieve karakter. Na de behandeling kunnen ze vrij snel naar huis. Per 1 januari 2017 wordt radio-embolisatie voor patiënten met leverkanker of uitzaaiingen vergoed door de zorgverzekeraar.”