HPV-vaccinatie geen vrijbrief voor onveilige gemeenschap

Jaarlijks worden in Nederland zo’n 600 tot 700 gevallen van baarmoederhalskanker geconstateerd. Dit is relatief gezien een laag aantal, maar hier komt bij dat circa 17.000 vrouwen jaarlijks behandeld moeten worden aan een afwijking aan de baarmoederhals.

Hoewel het vaccinatie- en screeningsprogramma in Nederland voor bijna 80 procent van de vrouwen bescherming biedt, kan baarmoederhalskanker in 40 – 50 procent van de gevallen niet voorkomen worden.

Wat is HPV en hrHPV?

HPV is de afkorting van humaan papillomavirus (‘verwekker van wratten’). Dit virus kan baarmoederhalskanker veroorzaken. HrHPV betekent ‘hoogrisico-HPV’. Een hrHPV is een HPV-soort die baarmoederhalskanker kan veroorzaken.

Op basis van onder andere epidemiologische casecontrolstudies zijn door het WHOIARC (World Health Organization International Agency for Research on Cancer) 18 HPV-typen geassocieerd met baarmoederhalskanker. De typen 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58 en 59 zijn vastgesteld als hrHPV-type en enkele typen (onder andere HPV-type 26, 53, 66, 68, 73, en 82) worden aangeduid als mogelijk kankerverwekkend.

HPV-vaccin biedt 70% bescherming

Sinds 2009 worden meisjes van 12 jaar gevaccineerd tegen de 2 hrHPV-typen 16 en 18. Volgens de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) beschermt het HPV-vaccin tegen de hoog-risico HPV-typen 16 en 18. Gezamenlijk veroorzaken deze 70% van de gevallen van baarmoederhalskanker.

HPV-16 is het type dat het sterkst geassocieerd is met plaveiselcelcarcinomen. De kanker die erdoor wordt veroorzaakt ontwikkelt zich namelijk vanuit de cellen die de baarmoederhals bekleden (plaveiselcellen). HPV-18 heeft een sterke associatie met adenocarcinomen van de baarmoederhals. Deze kanker ontwikkelt zich vanuit de cellen in de klieren in het baarmoederhalsweefsel.

Aangetoond is dat het vaccin infectie met HPV-typen 16 en 18 en de voorstadia van baarmoederhalskanker voorkomt. Het is dus aannemelijk dat het vaccin ook beschermt tegen baarmoederhalskanker. De overige 30% zou worden veroorzaakt door één van de andere 18 virustypen. In totaal zijn er ruim 100 virustypen, maar het merendeel hiervan is niet oncogeen, en dus niet geassocieerd met baarmoederhalskanker.

Lees ook: Uitstrijkje had mogelijk baarmoederhalskanker kunnen voorkomen

Risicofactoren door gemeenschap

Omdat het HPV-virus via gemeenschap aan de seksuele partner kan worden overgedragen, hebben vrouwen soms het gevoel dat zij een geslachtsziekte hebben. Met deze verkeerde interpretatie wordt niet altijd wat gedaan.

Dit terwijl er wel degelijk gevolgen kunnen zijn. Het RIVM meldt dat zowel een infectie met de geslachtsziektes chlamydia of herpes, als infectie met meerdere HPV-types tegelijkertijd, geven een verhoogde kans op baarmoederhalskanker.