‘Ik had sowieso een uitstrijkje laten maken’

In het jaar dat vrouwen de leeftijd van 30 bereiken, ontvangen ze voor het eerst een uitnodiging om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek (BVO) naar baarmoederhalskanker. In Nederland is er bewust voor gekozen om vrouwen tussen de 30 en 60 eens in de 5 jaar op te roepen voor screening.

Linda (30) was dit jaar een van hen. Ze deelt haar verhaal om vrouwen op het hart te drukken om zich te laten screenen op baarmoederhalskanker. Want in haar eigen woorden: “Ik heb te vaak gevallen meegemaakt waarin vrouwen zich niet hebben laten screenen en het uiteindelijk toch foute boel bleek. En dat gun je niemand.”

Deelname BVO

Ze spreekt zowel vanuit haar ervaring als voormalig zorgprofessional binnen de afdeling radiotherapie in een ziekenhuis, als de verhalen die ze hoort binnen haar persoonlijke omgeving. Haar vriendenkring cirkelt rond de leeftijd van 30 en dan is het uitstrijkje tijdens gelegenheden onderdeel van de gesprekken. “Er wordt dan weleens geroepen, binnenkort komt de uitnodiging voor het BVO en daar ga ik niet aan meedoen.” Waarop ze vervolgens probeert te benadrukken dat het enorm van belang is wel mee te doen. Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) zijn de meest genoemde redenen om geen uitstrijk te laten maken het ongemak van het onderzoek en de (onterechte) gedachte geen risico te lopen.

Eerste uitstrijkje

Voor Linda was het geen optie om de oproep links te laten liggen of zich überhaupt niet te laten testen. “Buiten het BVO om had ik sowieso een uitstrijkje laten maken.” Nadat ze de oproep kreeg maakte Linda een afspraak bij haar huisarts. Volgens haar verliep het hele proces van een afspraak maken tot aan de uitslag ontvangen soepel. Of dit overal zo verloopt, valt te betwisten. Er zijn verschillende geluiden die suggereren dat voorafgaand, tijdens en na het onderzoek onvoldoende uitleg wordt gegeven over het onderzoek en eventuele vervolgstappen. Linda bleef dit gelukkig bespaard. De ervaren doktersassistente informeerde haar over het onderzoek en maakte ook het daadwerkelijke uitstrijkje.

Uitslag van het onderzoek

Binnen 3 weken was de uitslag binnen, met positief nieuws. Er was geen hoogrisico humaan papillomavirus (hrHPV) gevonden. Het uitstrijkje wordt volgens het vernieuwde BVO in een screeningslaboratorium eerst onderzocht op de aanwezigheid van dit virus. Alleen als dit gevonden wordt, volgt een beoordeling van hetzelfde uitstrijkje op afwijkende cellen (cytologie). Linda geeft aan dat dit een belangrijk aspect is bij de screening op baarmoederhalskanker. Waarom dan wel? Bij een hrHPV-negatieve uitslag is het risico op baarmoederhalskanker of een voorstadium hiervan laag, maar dan kan er uit een cytologiebeoordeling toch nog blijken dat de ziekte wel aanwezig is. Dan is er sprake van een zogeheten fout-negatieve uitslag. Daarom kun je je afvragen of een cytologietest niet standaard zou moeten worden gedaan.

Linda: “In de brief met de uitslag stond dat er geen HPV gevonden was en verder onderzoek niet nodig was – gevolgd door de vermelding dat geen test 100% garantie biedt en mocht ik tussentijds reden hebben tot bezorgdheid, de huisarts geraadpleegd moest worden.”

“Bij twijfel naar de huisarts”

Dat is dan ook precies wat Linda wil meegeven. “Bij twijfel naar de huisarts te stappen en je te laten onderzoeken.” Zonder af te doen aan het argument van vrouwen geen uitstrijkje te maken vanwege het mogelijke ongemak, stelt ze dat dit niet opweegt tegen de gevolgen als je er te laat bij bent.