Borstkanker raakt niet alleen vrouwen

Eén à twee keer per week hoort een man in Nederland dat hij borstkanker heeft. Borstkanker treft mannen dus niet alleen via hun partner, moeder of dochter. Zo’n 100 mannen per jaar worden zelf getroffen. Hierdoor wordt er bij mannen vaak pas laat aan de diagnose borstkanker gedacht. Internist-oncoloog Anja Timmer-Bonte, werkzaam in het Alexander Monro Borstkankerziekenhuis, is blij met de aandacht voor borstkanker bij mannen.

Waar moet een man op letten?

“De meest voorkomende klacht is een enkelzijdige pijnloze zwelling achter de tepel. Komt er in een familie erfelijke borstkanker voor, dan lopen ook mannen in die familie een verhoogd risico. Dit is echter minder bekend. Het lijkt erop dat borstkanker bij mannen in de afgelopen decennia vaker voorkomt. Dit hangt mogelijk samen met overgewicht. Dit verstoort de verhouding tussen andro- en oestrogenen (de geslachtshormonen) en daarvan is bekend dat het een risicofactor is. Deze verstoring wordt ook gezien bij chronische leverontsteking, bepaalde medicijnen en langdurig marihuanagebruik. Maar net zoals bij vrouwen hebben de meeste mannen geen risicofactoren en is het gewoon ‘domme pech’.”

Is het een andere ziekte dan bij vrouwen?

“Borstkanker is niet één ziekte; er zijn verschillende typen. Borstkanker bij mannen lijkt nog het meest op de borstkanker bij vrouwen in de overgang. Mannelijke borstkanker is bijna altijd hormoongevoelig (en dan bedoelen we gevoelig voor oestrogeen en progesteron, de vrouwelijke geslachtshormonen). Op moleculair niveau zijn er verschillen te vinden, maar doordat hier niet heel veel onderzoek naar gedaan is, weten we niet goed of dit belangrijke verschillen zijn. De prognose bij mannen is minder goed dan bij vrouwen, deels omdat er bij mannen vaker al oksellymfeklieruitzaaiingen zijn op moment van diagnose.”

Is de behandeling bij mannen anders?

“Eigenlijk niet. Dat geldt ook voor diagnostische onderzoeken, mannen krijgen ook gewoon een mammografie. De manier waarop we mannen behandelen is vergelijkbaar met vrouwen en gebaseerd op de ervaringen bij vrouwen. Sommige mannen kunnen en willen borstsparend geopereerd worden! De nabehandeling hangt net als bij vrouwen af van de kenmerken van de tumor. Dan moet je o.a. denken aan de grootte, gradering (zegt iets over agressiviteit) , aantasting van okselklieren en of er uitzaaiingen in organen zijn. Na de operatie krijgen ook mannen vaak een aanvullende behandeling met hormonen (anti-oestrogenen). Castratie is een alternatief hiervoor maar begrijpelijkerwijs kiezen maar weinig mannen hiervoor. Een hormoonbehandeling is net als bij prostaatkanker ingrijpend.”

Wat is nu de grootste impact van borstkanker op mannen?

“Voor de meeste mannen is de impact vooral indirect. Per week krijgen 270 vrouwen de diagnose borstkanker. Veel vrouwen hebben een partner en die ‘lijdt’ vaak mee. Tijdens de behandeling is hij een buffer voor haar problemen. Vaak zijn er blijvende littekens bij de vrouw, soms letterlijk, soms figuurlijk, die de (seksuele) relatie beïnvloeden Op dit moment gaat de aandacht van zorgverleners vooral uit naar de patiënt, wordt de partner een beetje vergeten. Terwijl we weten dat mannen die tijdens dit traject goede steun krijgen minder lichamelijke en psychische klachten ontwikkelen. Onze verpleegkundigen besteden om deze reden expliciet aandacht aan de zorgen en behoeften van de partner en dit wordt zeer gewaardeerd.”