De langetermijneffecten van borstkanker

In Nederland krijgt 1 op de 7 vrouwen borstkanker. Het aantal borstkankerdiagnoses stijgt nog steeds. Jaarlijks krijgen ruim 17.000 mensen de diagnose. Per jaar overlijden er ongeveer 3200 mensen aan de gevolgen van de ziekte. Maar ook als je de ziekte overleeft, heeft borstkanker vaak zeer ingrijpende en blijvende gevolgen zoals hart- en vaatziekten door bestraling en chemotherapie, het moeten accepteren van een lichaam zonder borst(en) en onvruchtbaarheid door de chemo- en/of hormoontherapie.

Welke gevolgen heeft borstkanker?

Meer mensen overleven borstkanker en leven daarna lang(er) door. De behandeling van borstkanker of preventieve behandelingen bij erfelijke belasting zijn vaak niet zonder gevolgen. Hierdoor wordt steeds meer ontdekt over de mogelijke gevolgen die deze behandelingen tegen borstkanker op de langetermijn kunnen hebben. Sommige klachten treden op tijdens de behandeling, en sommige verdwijnen ook weer zodra de behandeling stopt. Als de klachten na afloop van de behandeling nog steeds bestaan of zelfs later optreden dan worden dat late gevolgen genoemd. Sommige klachten, zoals hartfalen, kunnen zich zelfs jaren later pas manifesteren.

Onder late gevolgen worden langdurige veranderingen verstaan die men ervaart op psychisch en/of lichamelijk vlak, door borstkanker en/of de behandeling ervan, waardoor het dagelijks functioneren wordt gehinderd. Mogelijke late gevolgen die kunnen optreden (na de behandeling van) borstkanker zijn onder andere vermoeidheid, cognitieve klacten zoals geheugen- en concentratiestoornissen, zenuwpijn (neuropathie), slaapproblemen, lymfoedeem, negatieve emoties zoals angst en depressie, overgangsklachten en seksuele problemen, hart- en vaatziekten (hartfalen, hartinfarct of pijn op de borst) en andere vormen van kanker.

Weinig kennis over de late gevolgen van borstkanker

Late gevolgen worden niet standaard geregistreerd, dus hoe vaak welke klacht onder patiënten een bepaald aantal jaren na de behandeling voorkomt, is niet eenduidig bekend. Het is belangrijk dat mogelijke late gevolgen herkend en vroegtijdig opgespoord worden. Klachten worden vaak door de (ex)patiënt zelf en huisartsen niet direct in verband gebracht met de behandeling tegen borstkanker, of juist wel terwijl er geen relatie is.

Ook is niet altijd te achterhalen of een bepaalde klacht gevolg is van de behandeling of dat het te maken heeft met erfelijke aanleg, leeftijd of een andere ziekte. Ook leefstijl kan de klacht (mede)veroorzaakt hebben. Naar veel late gevolgen is nog niet voldoende onderzoek gedaan om te kunnen zeggen waarom de ene patiënt wel een bepaalde klacht ontwikkelt op termijn en de andere, met eenzelfde soort kanker en behandeling, niet.

Borstkankervereniging Nederland pleit stellig voor meer onderzoek naar late gevolgen, de oorzaken ervan en de behandelmethoden. Veel recente onderzoeken hebben het opsporen van patiënten met een hoger risico voor bepaalde gevolgen tot doel. Zo kun je in een vroeg stadium specifieke patiënten opsporen en vaak maatregelen nemen om erger te voorkomen.

Bron: Borstkankervereniging Nederland