Digitale diagnostiek bij borstkanker

Het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) verwacht dat het aantal nieuwe borstkankerpatiënten de komende jaren zal blijven stijgen. Gelukkig staat de ontwikkeling van nieuwe technieken niet stil.

Zo vergemakkelijkt de opkomst van computerondersteunde diagnostiek de samenwerking tussen pathologen en kan de computer helpen bij het stellen van de juiste diagnose.

Meer borstkankerpatiënten

Volgens cijfers van de Nederlandse Kankerregistratie (beheerd door IKNL) kregen in 2016 naar schatting 108.400 mensen kanker. Dit waren er 2.500 meer dan een jaar eerder, wat neerkomt op een stijging van 2,4 procent.

Hierbij neemt borstkanker met 14.6400 nieuwe gevallen in 2016 de derde plaats in. Bij vrouwen van dertig jaar en ouder is borstkanker zelfs de meest voorkomende vorm van kanker. Dat het aantal nieuwe kankerpatiënten blijft toenemen, heeft volgens het IKNL onder andere te maken met de vergrijzing.

“De levensverwachting is het afgelopen decennium met ongeveer drie jaar gestegen. Als mensen langer leven, neemt de kans op kanker toe.” Specifiek voor borstkanker is het aantal vrouwen dat met deze vorm van kanker is gediagnosticeerd vooral in de eerste helft van de jaren negentig sterk gestegen.

Dit was een gevolg van de invoering van het bevolkingsonderzoek naar borstkanker bij vrouwen tussen de vijftig en zeventig jaar. Later steeg het aantal opnieuw, toen vanaf 1999 ook vrouwen tussen de zeventig en vijfenzeventig jaar een uitnodiging kregen voor het bevolkingsonderzoek.

Ondanks deze factoren lijkt er alsnog een onderliggende stijgende tendens te zijn als het gaat om het aantal vrouwen met borstkanker, stelt het IKNL. Dat roept de vraag op hoe het ervoor staat met de behandeling van deze ziekte.

Lees ook: De aanpak van late gevolgen van borstkanker

Computerondersteunde diagnostiek

Bij het behandelen van borstkanker zal computerondersteunde diagnostiek een steeds belangrijke rol gaan spelen. “Deze vorm van diagnostiek is ontwikkeld voor het opsporen van uitzaaiingen in lymfeklieren bij mensen met borstkanker”, zegt Katrien Grünberg, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Pathologie (NVVP).

Waar pathologen vroeger weefsel door een microscoop bestudeerden, doen ze dat steeds vaker op een beeldscherm. Digitale pathologie kent twee grote voordelen. In de eerste plaats maakt het samenwerking veel eenvoudiger. Pathologen kunnen elkaar gemakkelijk op afstand consulteren, de revisie wordt versneld en ook de beoordeling van aandoeningen in expertpanels wordt op deze manier gemakkelijker.

Daarnaast kan de computer meedenken en de patholoog ondersteunen bij het beoordelen van een casus. Door een soort zelflerende techniek zal de computer in de toekomst op basis van heel precies omschreven vraagstellingen tot een diagnose kunnen komen die net zo goed is als die van een patholoog, legt Grünberg uit.

Voor de behandeling van borstkanker betekent dit een snellere en nauwkeurigere diagnose, hoewel de beoordeling volgens Grünberg de verantwoordelijkheid van de patholoog blijft. Het opsporen van uitzaaiingen bij borstkanker is zoals gezegd de eerste toepassing van computerondersteunde diagnostiek, maar de ontwikkeling van de digitale pathologie is in volle gang, zegt Grünberg.

“Het principe dat de computer kan meekijken naar uitzaaiingen in lymfeklieren is denk ik veel breder toepasbaar.” Als voorbeelden noemt ze longkanker, gynaecologische en urologische kanker, maar er zijn volgens haar nog talloze toepassingen denkbaar. Daarnaast vermoedt ze dat de computer op een gegeven moment ook intra-operatief, dus nog tijdens een operatie, preparaten zal kunnen beoordelen.

Ook voorspelt ze dat hij mee zal kunnen kijken bij de primaire diagnose van bijvoorbeeld borstkanker. “Dit zijn echter allemaal afzonderlijke ontwikkelingen die heel zorgvuldig getest en gevalideerd moeten worden voordat ze in de praktijk bruikbaar zijn.”

Lees ook: Zeldzame vormen van borstkanker