Conditie belangrijk bij behandeling darmkanker

Van alle vormen van kanker komt in ons land darmkanker het meest voor. In een jaar wordt bij meer dan 15.000 mensen deze diagnose gesteld. Een op de twintig mensen in Nederland krijgt in zijn of haar leven met darmkanker te maken. Veelal behoort chirurgie tot de behandeling hiervan. De kans op een geslaagde operatie en herstel daarna blijkt groter als de patiënt een programma voor conditieverbetering vóór de ingreep volgt.

Verschijningsvormen darmkanker

Darmkanker kan zich op verschillende plekken in de darmen voordoen. Bij zo’n zeventig procent van de patiënten bevindt de tumor zich in de dikke darm. Dit heet coloncarcinoom. De overige dertig procent van de mensen met darmkanker heeft een tumor in de endeldarm (rectumcarcinoom). In een klein aantal gevallen kan darmkanker door erfelijke factoren op jongere leeftijd voorkomen. Het merendeel van alle darmkankerpatiënten (negentig procent) is echter vijftig jaar of ouder.

Tumorgerichte behandelingen

Darmkanker laat zich vaak beter behandelen dan andere vormen van kanker, met name als de ziekte in een vroeg stadium wordt ontdekt. Bij darmkanker zijn verschillende behandelingen mogelijk. De keuze wordt bepaald door een aantal factoren. Het stadium van de kanker is bijvoorbeeld erg belangrijk, maar ook de plaats van de tumor in de darmen en de eventuele aanwezigheid van uitzaaiingen naar andere organen. De algehele conditie van de patiënt speelt ook een rol bij de bepaling van het behandelplan. Chirurgie wordt veel ingezet bij darmkanker, al dan niet in combinatie met bestraling en chemotherapie. Vaak is een operatie de meest essentiële stap naar genezing.

Complicaties darmkankeroperatie

Bij ongeveer 50% van de darmkankeroperaties treedt tijdens of na de ingreep een complicatie op. Deze kan meer of minder ernstig zijn. Een ernstige en veelvoorkomende complicatie is de zogeheten ‘naadlekkage’. Hierbij ontstaat er lekkage op de plek waar twee delen van de overgebleven darm met elkaar zijn verbonden. Dit doet zich niet voor vanwege de ondeskundigheid van de chirurg, maar heeft te maken met de conditie van de patiënt. Hoe slechter die is, hoe groter de kans op een complicatie. Van naadlekkage kan de patiënt heel erg ziek zijn en dan is een langere ziekenhuisopname noodzakelijk. Ongeveer twintig procent van de patiënten met naadlekkage komt te overlijden. Met de inzet van programma’s voor conditieverbetering, ook wel prehabilitatieprogramma’s genoemd, kunnen operatiepatiënten meer weerstand opbouwen voor de ingreep.

Verbetering uithoudingsvermogen & gerichte voeding

Een veelvoorkomende (begrijpelijke) reactie van patiënten, na het krijgen van de diagnose darmkanker, is dat men minder gaat bewegen, meer gaat roken en geen aandacht meer heeft voor voeding. Zo ontstaat er vóór de ingreep een conditieverslechtering. In de medische wereld raakt men er meer en meer van overtuigd dat het aantal complicaties bij darmkankeroperaties kan worden verkleind door een mensgerichte aanpak te integreren in het behandelplan. Dat houdt in: werken met de patiënt aan het uithoudingsvermogen en het behoud of verbeteren van zijn of haar voedingssituatie. Gerichte voeding voorkomt verlies aan spiermassa. Tevens is het van belang om te stoppen met roken vóór de operatie. Zelfs een paar weken stoppen voorafgaand aan de ingreep kan positief bijdragen aan een betere doorbloeding van het lichaamsweefsel en dat bevordert het herstelproces.

Bron: Stichting Nationaal Fonds tegen Kanker