Vroege ontdekking huidkanker van groot belang

Ieder jaar opnieuw krijgen circa 75.000 mensen de diagnose huidkanker. Voor zowel het basaalcelcarcinoom, het plaveiselcelcarcinoom als het melanoom geldt dat vroege ontdekking en een goede behandeling van groot belang zijn.

Want alhoewel de meest voorkomende vorm, basaalcelcarcinoom, zeer zelden uitzaait, kan het plaatselijk bijzonder agressief zijn, waardoor de behandeling zo ingrijpend kan zijn dat er sprake is van mutilatie.

Zon en huidkanker

Er is een onbetwistbare relatie tussen zonbeschenen huid en huidkanker. Het hoofd, de romp en de armen worden het meest getroffen. Maar dat betekent niet dat op de voetzool, in de oksel of op de bil, plekken die niet vaak worden blootgesteld aan de zon, geen huidkanker kan ontstaan.

Het is dan ook belangrijk om het hele lichaam regelmatig te controleren. Wat alle drie de huidkankervormen gemeenschappelijk hebben, is dat er een plekje ontstaat of verandert, en dat dat plekje vervolgens blijft groeien.

Klachten als pijn of jeuk treden zelden op. Wel is soms sprake van een schilfering of een wondje dat maar niet wil helen. Het is niet nodig om direct alarm te slaan als de huid ineens nieuwe moederplekken of vlekjes vertoont.

“In de loop van het volwassen leven ontstaan allerlei plekjes die meestal volledig goedaardig zijn”, legt dermatoloog Annik van Rengen uit. “Pas als zo’n plekje blijft groeien of van structuur verandert, is het belangrijk om de huisarts te bezoeken.”

De huisarts zal, indien nodig, doorverwijzen naar de dermatoloog. Deze is, bij niet uitgezaaide huidkanker, de best opgeleide en meest ervaren specialist als het gaat om het diagnosticeren en behandelen van huidkanker.

Behandelmogelijkheden

De meest efficiënte behandeling is een chirurgische ingreep. Als de tumor oppervlakkig in de huid ligt, kan deze ook worden behandeld met fotodynamische therapie.

Daarbij wordt de huidtumor ingesmeerd met een zalf die de kankercellen zeer gevoelig maakt voor licht, waarna de tumor wordt beschenen met speciaal licht dat de kankercellen doodt.

Bij deze oppervlakkige vormen van huidkanker wordt ook chemotherapie toegepast. Dit gebeurt met een crème die celdeling-remmende en celdodende stoffen bevat die ervoor zorgen dat de kankercellen sterven.

Als het niet mogelijk is om de tumor weg te snijden, bijvoorbeeld als deze erg diep in de onderliggende weefsels is ingegroeid, kan radiotherapie worden toegepast.

Hoewel de behandelmogelijkheden van huidkanker steeds betere kansen op genezing bieden, betekent dat niet dat de behandeling geen zichtbare gevolgen heeft. Dat is, in een tijd waar het uiterlijk als steeds belangrijker wordt ervaren, voor veel mensen een psychische belasting.

“Als mensen je aanstaren omdat je een litteken in je gezicht hebt, kun je daar onzeker van worden”, weet Jantine van ’t Klooster, directeur-bestuurder van het Huidfonds. “Het is belangrijk dat mensen worden ondersteund om te leren leven met die vaak blijvende gevolgen. Want juist de schaamte en onzekerheid kunnen grote gevolgen hebben voor de kwaliteit van leven.”

Psychische problemen

Daarom pleit Van ’t Klooster voor meer aandacht voor de psychosociale impact van huidkanker. Het genezingsproces van iemand gaat verder dan alleen de huidkanker verwijderen.

Patiënten kunnen, soms zelfs dwangmatig, bezig zijn met het controleren van hun huid op het mogelijk ontstaan van nieuwe plekken. “Je kunt wel kankervrij verklaard worden, maar de kanker kan wel aanwezig blijven in je achterhoofd.

Daar kun je echt in vast komen te zitten.” In die gevallen is psychosociale hulp nodig om het leven weer op te pakken.

Bescherming

Dat voorkomen beter is dan genezen, is bij huidkanker zeker het geval. De huid bedekken, goed en vaak smeren met een hoge factor zonnebrandcrème en tussen elf en drie liefst uit de zon blijven, zijn maatregelen die iedereen kan en zou moeten nemen.

“Huidschade ontstaat door de jaren heen na herhaaldelijk blootstellen van de huid aan de zon en/of zonnebank”, legt Van Rengen uit. “Hoe beter je je beschermt, des te kleiner de kans op het ontstaan van huidkanker.”

Daarbij is het belangrijk om niet alleen jezelf maar ook je kinderen te beschermen. Door hen zo jong mogelijk vertrouwd te maken met het nemen van beschermende maatregelen en zelfdetectie kan, zo hoopt het Huidfonds, een huidkankerbewuste generatie opgroeien.