Baanbrekende verbeteringen rondom prostaatkanker

Bij een op de twaalf mannen wordt, meestal op latere leeftijd, prostaatkanker geconstateerd. De helft van deze groep wordt met een kwaadaardige vorm geconfronteerd en daarmee is prostaatkanker een van de meest voorkomende kwaadaardige aandoeningen. Gelukkig is er veel vooruitgang geboekt op het gebied van prostaatkankerdiagnostiek. “Dé doorbraak van de afgelopen jaren is het gebruik van MRI om tumoren in de prostaat op te sporen, en dan met name kwaadaardige vormen”, vertelt Jelle Barentsz, hoogleraar radiologie aan de Radboudumc Nijmegen. Hij vecht al jaren door middel van beeldvorming tegen kanker. Vooral op het gebied van prostaatkanker, omdat daar volgens hem de meeste winst valt te behalen. Er is daarom een expertisecentrum opgericht waar de techniek om prostaatkanker zichtbaar te maken, wordt geoptimaliseerd. “Wanneer iemand verhoogd PSA heeft zal hij nu in eerste instantie een MRI willen in plaats van de oude methode waarbij over werd gegaan op het nemen van biopten om de tumor in kaart te brengen.” De richtlijnen zullen binnenkort worden aangepast.

Centralisatie

Kees van den Berg is voorzitter van de ProstaatKankerStichting en zet zich net als Barentsz in voor het verbeteren van zorg rondom prostaatkanker. Hij stelt dat er in ziekenhuizen waar relatief weinig behandelingen worden gedaan op dit gebied, vaker missers plaatsvinden. “Het maakt nogal verschil of een radioloog vijf of vijfhonderd prostaten per jaar ziet.” Dat heeft hij zelf aan de lijve ondervonden. Na de diagnose ‘onschuldige prostaatkanker’ vroeg hij om een second opinion bij een expertisecentrum, waar ze juist een agressieve tumor ontdekten die direct moest worden verwijderd. Hij pleit daarom voor meer gespecialiseerde behandelcentra in Nederland. Ook Barentsz kijkt naar dergelijke mogelijkheden en dan op wereldwijde schaal. Tot die tijd leiden ze radiologen in verschillende ziekenhuizen op. Barentsz: “Van deze zorginstellingen kunnen wij garanderen dat de kwaliteit goed is.”

Preventief onderzoek

Het is belangrijk om prostaatkanker in een zo’n vroeg mogelijk stadium te signaleren. Zo blijkt uit Europees onderzoek (ERSPC) dat bevolkingsscreening bij mannen op de leeftijd van 55, 57 en 59 jaar 300 sterfgevallen per jaar kan voorkomen, met behoud van goede kwaliteit van leven. Van den Berg: “Bevolkingsonderzoek naar prostaatkanker is er (nog) niet, maar huisartsen kunnen mannen in deze leeftijdscategorie wel actief informeren over de optie van een PSA-meting”.