Seksuele revalidatie na prostaatkanker

Als sprake is van prostaatkanker is de eerste reactie van zowel arts als patiënt: pak de tumor aan. Alles wordt gedaan om de overlevingskans zo groot mogelijk te maken. Dat die behandeling vaak nadelige gevolgen heeft voor het seksueel functioneren en de intimiteit binnen een relatie wordt zeker in de beginfase onderbelicht.

Veel patiënten melden dat ze te weinig geïnformeerd zijn over de complicaties en te weinig professionele ondersteuning krijgen bij het revalidatieproces. Met name de seksuele revalidatie krijgt te weinig aandacht.

Erectiestoornissen en verminderd seksueel verlangen

Uit het onderzoek “Prostaatkanker seks en urinecontinentie” blijkt dat twintig procent van de genezen mannen ontevreden is over het resultaat van de behandeling. Het overgrote merendeel van hen kampt met erectiestoornissen en verminderd seksueel verlangen. “ Veel medici vinden het moeilijk om het thema seksualiteit te bespreken”, stelt dr. Eric Meuleman, hoogleraar Andrologische Urologie van het VUmc. “En als de behandeling succesvol is, beginnen patiënten er vaak niet uit zichzelf over. Zij zijn hun arts zo dankbaar dat de tumor succesvol is behandeld dat ze hun dokter niet willen lastig vallen met hun seksuele probleem.”

Ondersteuning bij seksuele revalidatie

Een zenuwbesparende prostaatoperatie is een belangrijke voorwaarde voor het behoud van de seksuele kwaliteit van leven. Maar daarnaast is behoefte aan professionele ondersteuning bij het revalidatieproces, met name op het gebied van de seksuele revalidatie.

Meuleman is voorstander van begeleiding door een verpleegkundig specialist met de aantekening seksuologie en een protocol waarbij al vanaf de vaststelling van de diagnose aandacht is voor de seksuele bijwerkingen.

Symptomatische behandeling kan, in combinatie met seksuologische ondersteuning, een grote bijdrage leveren aan de kwaliteit van het seksleven. Ruim 90% van de behandelde patiënten is tevreden over de resultaten van de seksuele revalidatie. Desondanks zoekt maar 20% van de mannen hulp. En 60% van hen stopt tijdens het behandeltraject.

Begeleiding en vergoeding

“Vaak is de begeleiding onvoldoende, weet Meuleman. “Het gaat niet alleen om het voorschrijven van medicijnen”. Medicatie is alleen succesvol als deze wordt ondersteund door begeleiding. En bij die begeleiding moet ook de partner worden betrokken. Het gaat immers om seksualiteit en intimiteit binnen de relatie.” Bijkomend probleem is dat erectieondersteunende middelen niet worden vergoed door verzekeraars. Dat is voor veel patiënten een barrière om deze middelen te blijven gebruiken.