Niet goed kunnen horen maakt onzeker en eenzaam

Waarom wachten ouderen die slechthorend zijn toch zo lang met het zoeken van hulp? Waarom is het aanmeten van een bril vaak geen probleem, maar is toegeven dat je niet meer goed hoort en misschien een hoortoestel nodig hebt, zo lastig? Audicien Mirjam Engel kan alleen maar naar het antwoord gissen. Schaamte is een factor, denkt zij. Terwijl schaamte voor de toestellen die tegenwoordig op de markt zijn, nergens voor nodig is.

Fluitende bananen

De tijd dat mensen twee ‘fluitende bananen’ achter hun oren droegen, ligt ver achter ons. Nieuwe ontwikkelingen hebben ervoor gezorgd dat hoortoestellen nauwelijks zichtbaar zijn achter het oor. “Toch heerst er een taboe op hoortoestellen. Onderzoek van TNS NIPO toont aan dat slechthorenden een bezoek aan de audicien uitstellen, en daarmee de aanschaf van een hoortoestel. Bijna 90 procent wacht minimaal een jaar, maar voor ongeveer een op de drie is dit zelfs langer dan vijf jaar”, vertelt de audicien. Er zijn verschillende soorten gehoorverlies. Bij bijvoorbeeld gehoorschade en ouderdomsslechthorendheid, ook wel presbyacusis genoemd, zijn vrijwel altijd de trilhaartjes in het binnenoor beschadigd. Er zijn ook geleidingsverliezen die veroorzaakt worden door problemen in het middenoor. Een audicien kan het gehoor testen. “Wij bekijken de gehoorgang en trommelvlies met een otoscoop. Na afloop van de test kunnen wij vertellen hoe het met het gehoor is gesteld en eventueel kunnen we doorverwijzen naar de KNO-arts of het Audiologisch Centrum”, zo legt Engel de procedure uit.

Televisie harder

Niet meer goed kunnen horen heeft consequenties, weet Sija Broersen (69). Sinds zes jaar heeft zij twee hoortoestellen. Het begon ermee dat ze haar man vroeg de televisie harder te zetten en dat ze in gesprekken ja of nee gokte als haar iets werd gevraagd. Ze vond dat het zo niet langer kon. Sija werd doorverwezen naar een KNO-arts die gehoorverlies constateerde. Bij een audicien liet ze hoortoestellen aanmeten. “Toen ik de hoortoestellen indeed, hoorde ik de vogeltjes weer fluiten. Dat was lang geleden”, herinnert Sija zich. Engel hoort dat vaker. Volgens haar realiseert niet iedereen zich hoe belangrijk het gehoor is. “Hoe vaak kijk je als je op de fiets zit en de bocht om moet, achterom? Je denkt: ik hoor niks achter me, dus ik ga. Als je niet goed hoort is dat niet verstandig.”

Meer een gadget dan een hulpmiddel

Maar vooral op sociaal gebied is een goed gehoor belangrijk. Mensen komen niet zelden in een sociaal isolement terecht als hun gehoor minder wordt. In gezelschappen vallen woorden door het rumoer weg. Mensen horen het verhaal dus maar half en kunnen niet goed antwoord geven. Dat maakt ze onzeker en zorgt ervoor dat ze bijeenkomsten mijden. Het is ook heel vervelend om steeds maar weer ‘wat zeg je?’ te moeten vragen. Opvallend is dat jongeren met een gehoorbeschadiging veel minder moeite hebben om aan de bel te trekken. Zij bekijken, meer dan de oudere generatie, de mogelijkheden van hoortoestellen op internet. Voor hen is het meer een gadget dan een hulpmiddel. Voor Sija is een wereld opengegaan. Nog steeds is ze blij dat ze de stap naar de audicien heeft genomen. “Het is fijn om weer deel te kunnen nemen aan gesprekken. Inmiddels schaam ik me niet meer voor mijn hoortoestellen. Ik ben blij dat ik ze heb.”