Bevangen door de hitte: Wat nu?

De komende dagen krijgen we te maken met subtropische temperaturen. Dit vraagt om iets meer maatregelen dan je misschien gewend bent. Want kort gezegd: “Waar hitte is, zijn er altijd mensen die kampen met klachten”.

Hoge temperaturen zijn voor hart en vaten een extra belasting. Je hart moet harder werken om de lichaamstemperatuur op 37 °C te houden. Bij warm weer wordt het bloed bovendien iets ‘stroperiger’ door; extra transpiratie, zeker in combinatie met extra inspanning en onvoldoende inname van vocht. Bovendien vereisen kwetsbare groepen zoals ouderen, kinderen en sommige patiënten extra aandacht tijdens deze warme dagen. Mocht je bevangen worden door de hitte, dan kun je bij de onderstaande 4 vormen van oververhitting het volgende doen:

Hittekramp

Hittekramp is kramp in de spieren van benen en armen, buik of rug door veel vocht- en zoutverlies. Door fysieke inspanning bij warm weer zweet een persoon overmatig om het lichaam af te koelen. Hierdoor ontstaat tekort aan zout en vocht in de cellen van de spieren.

Symptomen

• Lichaamstemperatuur van 37-39°C
• Extreme transpiratie tijdens inspanning
• Kortdurende spierkrampen
• Dorstig gevoel
• Verhoogde hartslag

Welke actie ondernemen

• Veel drinken (water, eventueel met een theelepel zout)
• Iets zouts eten
• Stop met elke inspanning en neem rust
• Masseer pijnlijke spieren
• Koel pijnlijke spieren af

Hittestress

Bij deze vorm van oververhitting is het lichaam extra belast. Hart en longen moeten meer presteren. Ook de hersenen hebben het zwaar. Mensen zijn eerder vermoeid, prikkelbaar en afgeleid. Ook stijgt de kans op een gewone beroerte of hartaanval. Dit kan versterkt worden door smog die vaak tegelijk met hitte voorkomt.

Symptomen

• Hevig transpireren
• Tekenen van uitdroging
• Vermoeidheid, duizeligheid en hoofdpijn
• Gezwollen lichaamsdelen (voeten, handen)

Welke actie ondernemen

• Ga en blijf uit de zon en zoek een koele plaats op
• Bij duizeligheid en vermoeidheid, plat liggen met de benen omhoog
• Veel drinken

Hitte-uitputting

Hitte-uitputting ontstaat wanneer iemand langdurige aan hitte wordt blootgesteld. Het lichaam houdt meer warmte vast dan het kwijtraakt en verliest veel vocht- en/of zout. Hitte-uitputting geeft een griepachtig beeld. Het slachtoffer zweet erg en heeft een koele huid. Hitte-uitputting kan overgaan in een hitteberoerte.

Symptomen

• De inwendige lichaamstemperatuur is verhoogd, maar lager dan 40 graden
• Rode en bezwete of droge huid
• Droge mond
• Vermoeidheid, duizeligheid en hoofdpijn
• Gevoel van flauwvallen

Welke actie ondernemen

• Veel drinken (water, eventueel met een theelepel zout)
• Uitrusten in liggende positie
• Kleding uit trekken en lichaam afkoelen met ijspakken of vochtige doeken
• Als de situatie niet verbetert, de huisarts raadplegen

Hitteberoerte

Hitteberoerte ontstaat bij grote fysieke inspanning of te grote blootstelling aan hitte.
Een tekort aan vocht in het lichaam leidt tot een verminderde doorbloeding van de huid, romp en ledematen. Die worden bleek in plaats van rood en stoppen met transpireren. Zonder dit natuurlijke koelmechanisme loopt de temperatuur van het lichaam snel op. Boven de 41 graden ontstaat een levensgevaarlijke situatie. Veel cellen en weefsels raken beschadigd.

Symptomen

• Hoge lichaamstemperatuur (soms tot 41.1 °C of hoger)
• Geen normaal gedrag, hoofdpijn, hallucinaties, verwardheid, angst, kans op toeval
• Geen zweet, rode huid of droge rode huid
• Snelle hartslag en moeilijke ademhaling
• Misselijkheid, vermoeidheid, slap voelen
• Mogelijk bewustzijnsverlies en bewusteloosheid

Welke actie ondernemen

• Bel 1-1-2
• Leg het slachtoffer neer in een koele omgeving
• Laat het slachtoffer rusten en geen inspanningen doen
• Koel het slachtoffer zo snel mogelijk actief af met ijspakken in nek, oksels en liezen
• Voorkom dat het slachtoffer gaat rillen
• Geef het slachtoffer niets te eten of drinken