PDS beter herkennen en behandelen

Zo’n 15 procent van de Nederlandse bevolking kampt met symptomen van Prikkelbare Darm Syndroom (PDS), dat zijn ongeveer 2,5 miljoen mensen. Slechts een kwart gaat met klachten naar de huisarts; 90 procent van hen kan de huisarts goed behandelen. Pas als het echt niet gaat, als er alarmsymptomen van andere ziektes zijn, of de patiënt en/of huisarts heeft het gevoel dat extra ondersteuning nodig is, worden mensen naar de Maag-Darm-Leverarts (MDL-arts) verwezen.

PDS heeft duidelijke symptomen: buikpijn die samenhangt met ontlasting, problemen met de ontlasting (diarree of verstopping), gasvorming, vermoeidheid en een opgezette buik. Wereldwijd gelden de Rome 4-criteria om een diagnose te stellen. Op de website van de PDSB (Prikkelbare Darm Syndroom Belangenvereniging) staat een vragenlijst die een indicatie geeft of je mogelijk PDS hebt. Alleen een arts kan de diagnose stellen. De PDSB zorgt voor lotgenotencontact, voorlichting en belangenbehartiging van mensen met PDS.

Bekendheid

Volgens bestuurslid Digitale Voorlichting en Webmaster Dyana Loehr is er zeker behoefte aan. “Om de bekendheid van PDS en de behandelmogelijkheden ervan te verbeteren, heeft de PDSB in samenwerking met MDL-arts Marten Otten het project ‘REDUCE PDS’ opgezet, in de vorm van een pilot onder 200 patiënten”, vertelt ze. Het blijkt dat een huisarts zich vaak beperkt tot één medicijn, met wat leefregels en advies omtrent vezels. Ondanks deze goede bedoelingen blijven veel PDS-patiënten zo met klachten rondlopen.

REDUCE PDS

Met REDUCE PDS kunnen huisartsen en patiënt beter geïnformeerd worden. Een patiënt die door een huisarts wordt verwezen naar een centrum waar het project loopt, wordt daar opgevangen door een gespecialiseerde MDL-verpleegkundige. Die neemt de anamnese af, kijkt naar symptomen en reeds toegepaste therapieën. Deze informatie gaat langs de MDL-arts voor akkoord of eventuele aanvullende diagnostiek. “Daarna krijgt de patiënt de beschikking over tien, binnenkort twaalf, verschillende behandelmogelijkheden, uitvoerig maar simpel beschreven”, licht Otten toe.

Shared decision making

De patiënt bestudeert deze mogelijkheden en bespreekt ze eventueel met een partner. Na twee weken komt de patiënt terug en heeft dan in principe gekozen voor drie behandelingen, die goed bij hem of haar passen. Dat zorgt voor een goed geïnformeerde patiënt en dat is weer belangrijk voor de shared decision making. Patiënten zijn positief over het project. Zij hebben het gevoel dat de tijd wordt genomen om naar hen te luisteren en ze voelen zich serieus genomen. Loehr: “Ze begrijpen welke behandelingen er zijn en ze kunnen zelf de keuze maken uit de mogelijkheden. Dat heeft een heel positief effect op de ziektebeleving.” Andersom neemt de arts-patiënttijd af en dat is winst. Het project wordt nu verder ingericht om het binnenkort panklaar aan te bieden aan alle ziekenhuizen in Nederland.

Darmmicrobioom

De samenstelling van de bacteriën in onze darmen (het darmmicrobioom) hangt samen met PDS en waarschijnlijk ook andere aandoeningen, dus het loont de moeite te proberen dat darmmicrobioom te verbeteren. Loehr: “Het is heel persoonlijk. Wat voor de een werkt, werkt voor een ander niet.” Probiotica en het FODMAP-dieet zijn gericht op het veranderen van de samenstelling van darmbacteriën.” Maar iedere behandeling is in feite een proefbehandeling. Oftewel: trial & error. PDS zit niet tussen de oren en het is belangrijk om de behandelmogelijkheden te kennen.