Patiënt centraal bij nierzorg

Patiënten met nierfalen vormen een kwetsbare groep. Hun levens worden sterk beïnvloed door de intensieve zorg die ze nodig hebben. Om dit minder belastend te maken, dienen instellingen zich – behalve op de medische kant – ook op het psychosociale aspect van nierzorg te richten, stellen Nelly de Jong (bestuurder) en Jeroen Slebe (nefroloog en medisch manager) van Elyse Klinieken voor Nierzorg, een organisatie van kleinschalige nierklinieken in Nederland.

Waarom is zorg voor nierpatiënten zo belastend?

Slebe: “Bij verminderde nierfunctie ontstaat een opeenstapeling van klachten. Het begint met algemene vermoeidheids-verschijnselen, niet lekker zijn. Het op-stapelen van afvalstoffen kan daarna leiden tot misselijkheid, verminderde eetlust, vermoeidheid en jeuk. Hierdoor wordt het steeds moeilijker een normaal leven te leiden.” De Jong: “Daarbij is de reistijd voor nierpatiënten belastend. Als zij eenmaal gedialyseerd moeten worden, moet dat vaak minstens drie keer per week. Dat kost erg veel tijd, ook omdat mensen na dialyse niet zelf kunnen autorijden. Ze moeten altijd met openbaar vervoer of taxi komen en vaak zijn de reistijden lang.”

Welke maatregelen kunnen deze zorg minder belastend maken?

Slebe: “Het is belangrijk de betrokkenheid van patiënten bij de behandeling te stimuleren. Dan voelt het anders; patiënten ervaren minder angst en pijn als ze meer weten en meebeslissen over de behandeling. Daarnaast is goed contact met ziekenhuizen essentieel; in geval van nood moet je snel kunnen schakelen. Daarom werken we samen met ziekenhuizen in de regio.” De Jong: “Daarnaast is het belangrijk letterlijk en figuurlijk dichterbij de patiënt te komen. Elyse klinieken zijn in woonwijken gevestigd. We bieden ook aan om thuis te dialyseren, maar tegelijkertijd maken we onze klinieken zo huiselijk mogelijk. Het is belangrijk aandacht voor het sociale en menselijke aspect te hebben – ook tussen patiënten onderling.”

Hoe kennen jullie de wensen van de patiënten?

De Jong: “We hebben een vast en hecht team van verpleegkundigen, artsen, maatschappelijk werk en diëtisten, die de patiënten goed kennen en weten wat er speelt. Als patiënten behoefte hebben aan gesprek, staan we daar altijd voor open.” Slebe: “We houden jaarlijks een tevreden-heidsonderzoek onder patiënten. Zij kunnen anoniem al hun opmerkingen en wensen melden. Ook houden we gesprekken met patiënten, zowel medisch-inhoudelijk als sociaalpsychologisch. Het contact is informeel, dus ook de dagelijkse dingen krijgen we zo mee.”