Thuishemodialyse: voor nierpatiënten van alle leeftijden

Nierpatiënten kunnen op verschillende manieren behandeld worden: in een dialysecentrum of een ziekenhuis en thuis. Voor wie thuis wil dialyseren, behoren thuishemodialyse en buikspoeling tot de mogelijkheden. Deze dialyse heeft veel voordelen.

Akin Özyilmaz is nefroloog in Dialyse Centrum Groningen en Paula Stuurwold is er verpleegkundige. Ze vertellen op welke wijze ze nierpatiënten samen met verschillende regionale partners bijstaan.

Voor wie is thuishemodialyse geschikt?

Stuurwold: “Voor patiënten met de juiste motivatie. Iemand moet thuis willen dialyseren en hiertoe in staat zijn. Bij thuishemodialyse is het ook belangrijk dat de shunt van de patiënt goed werkt. Een shunt zorgt voor een verbinding tussen een ader en een slagader. De shunt moet goed aangesloten kunnen worden op het dialyse-apparaat, anders is het niet eenvoudig om thuis te dialyseren. Patiënten met een katheter, een slang in een grote ader, kunnen eventueel ook thuishemodialyse toepassen. Stabiele waardes (bloeddruk, polsfrequentie) zijn geen voorwaarde om thuis te dialyseren. Juist patiënten die een verminderde hartfunctie hebben, blijken vaak beter te gedijen met thuishemodialyse. Afhankelijk van iemands situatie en dialysevorm kan dit zelfstandig of met hulp van een partner of een dialyse-assistent. Wanneer patiënten eenmaal thuis dialyseren, willen ze vaak niet meer terug naar de oude situatie. Ze herwinnen er de regie op hun leven mee. Dit wordt als zeer prettig ervaren.”

Speelt leeftijd een rol bij thuishemodialyse?

Özyilmaz: “Nee, zowel jonge als oudere patiënten kunnen goed gebruik maken van thuishemodialyse. Met het oog op de ouder wordende populatie is het gunstig dat ook oudere patiënten dit doen. Zolang mensen zelfstandig zijn, is het mogelijk. Daarbij moeten ze de scholing die we ze op het centrum geven goed kunnen doorlopen en toepassen.”

Wat zijn de voordelen van thuishemodialyse?

Özyilmaz: “Het levert tijdwinst op en geeft meer flexibiliteit. Een patiënt kan zelf beslissen wanneer hij wil dialyseren. Dat geeft meer beweegruimte. De nier heeft meerdere functies, onder andere het zuiveren van het bloed en het afdrijven van vocht. Bij een nierpatiënt werkt dit niet goed waardoor hij rekening moet houden met wat hij eet en drinkt. Iemand die thuis dialyseert, kan vaker dialyseren dan op het centrum. Het gevolg is dat dergelijke dieetbeperkingen minder strikt worden. Dat is natuurlijk gunstig. Bovenal zijn er aanwijzingen dat thuishemodialyse gunstiger is voor de prognose van de patiënt.”

Maken al veel patiënten gebruik van thuishemodialyse?

Özyilmaz: “Relatief weinig patiënten maken momenteel gebruik van thuishemodialyse. Bij dialysecentra en ziekenhuizen is er niet altijd kennis in huis over de mogelijkheden. Dit begint al bij opleidingen van artsen en verpleegkundigen waar er geen of nauwelijks aandacht voor is. Daarnaast lijken artsen het moeilijk te vinden om deze behandeling los te laten. Men denkt al gauw: het is beter dat de patiënt naar het centrum komt, dan is er zicht op de situatie. Tot slot is het natuurlijk ook wel belangrijk dat een centrum dat thuishemodialyse aanbiedt een bekwaam team heeft. Dat betekent dat een centrum voldoende patiënten moet kunnen behandelen, om zo de expertise en kwaliteit te kunnen garanderen.”