1271 genvarianten ontdekt gelinkt aan opleidingsniveau

Aan het onderzoek namen meer dan 1,1 miljoen proefpersonen deel. Daarmee is het een van de grootste genetische onderzoeken tot nu toe. De resultaten zijn op 23 juli jl. gepubliceerd door het Amerikaanse wetenschappelijke tijdschrift Nature Genetics.

Eerder ontdekten onderzoekers, geleid door VU-hoogleraar Philipp Koellinger (Complex Trait Genetics / CNCR) 74 genetische varianten die geassocieerd zijn met opleidingsniveau. Aysu Okbay, corresponderend auteur en universitair docent aan de VU: “Deze keer is onze steekproef veel groter. Daardoor konden wij een veel groter gedeelte van de genetische effecten die zijn gekoppeld aan opleidingsniveau identificeren.”

Invloed op opleidingsniveau klein

De algehele invloed van die 1.271 geïdentificeerde genetische varianten is klein en verklaart voor maar vier procent de variaties in opleidingsniveau onder mensen. Zelfs de varianten met het grootste effect voorspellen gemiddeld slechts drie weken meer aan onderwijs.

“Uit deze resultaten komt naar voren dat de genetische invloeden op opleidingsniveau verdeeld zijn over duizenden genetische varianten”, aldus Okbay. “Ondanks het feit dat de effecten van individuele genetische varianten maar klein bleken te zijn, zijn de gegevens nuttig. We kunnen veel leren van het onderzoeken van de gecombineerde effecten van alle genetische varianten samen.”

Okbay zegt dat wanneer rekening wordt gehouden met alle genetische varianten, de resultaten van het onderzoek wijzen op 11 procent van de verschillen in het aantal jaren schoolopleiding tussen mensen. “Als dat alles is wat je over iemand weet, is dat onvoldoende informatie om voorspellingen van enige betekenis te kunnen doen over iemands opleidingsniveau. De gegevens zijn voor sociale wetenschappers echter een zeer nuttig hulpmiddel bij het onderzoek naar de invloed van de omgeving op het opleidingsniveau. We hebben de genetische vertekeningen veel beter onder controle dan voorheen. Nu kunnen we onderzoeken hoe de interactie verloopt tussen genetische factoren en de omgeving.”

Waardevolle info voor medisch onderzoek

Koellinger: “Opleidingsniveau is een van de beste voorspellende factoren voor hoe mensen het op latere leeftijd doen, bijvoorbeeld als het gaat om inkomen, gezondheid en zelfs levensduur. Natuurlijk is omgeving nog altijd de belangrijkste factor die bepaalt hoe lang mensen naar school gaan, maar genen doen er in zekere mate ook wat toe.”

“Door te kijken naar opleidingsniveau, kregen wij dankzij de enorme omvang van de steekproef van ons onderzoek ook ongeëvenaarde inzichten in de biologie van gezonde hersenontwikkeling en cognitie”, vertelt Koellinger. “Dit maakt onze resultaten zeer waardevol voor medisch onderzoek naar geestelijke gezondheid”.

Bron:VU