De zorg voor (te) vroeg geboren kinderen

Het is van groot belang dat pasgeborenen, zeker als ze (te) vroeg geboren zijn, individuele ontwikkelingsgerichte zorg krijgen. Een tweede belangrijke voorwaarde voor optimale zorg is dat deze wordt gegeven volgens het family centered care-principe.

Wat is family centered care?

Bij het family centered care-principe staat het gezin centraal en worden ouders actief betrokken bij de zorg. De ouders worden gestimuleerd zoveel mogelijk aanwezig te zijn bij hun kind en het, voor zover mogelijk, zelf te verzorgen. Verpleegkundigen coachen ouders bij het herkennen van en reageren op de signalen die hun kind geeft. Op die manier krijgen de ouders steeds meer vertrouwen dat zij, eenmaal thuis, goed voor hun kind kunnen zorgen. De nauwe betrokkenheid en het vele contact komt bovendien de band tussen ouder en kind ten goede.

Ouders met couveusekinderen

Het gebeurt helaas nog regelmatig dat ouders aan de zijlijn staan. Zij voelen zich dan meer toeschouwers dan ouders. Dat komt door de fysieke afstand tot de vroeg geboren baby die in de couveuse ligt, maar ook doordat de zorg die zij in normale omstandigheden aan hun kind hadden gegeven veelal door professionals wordt overgenomen. “Daarbij komt dat vaders en moeders zich soms niet aan de baby durven te hechten uit angst dat hun kindje mogelijk toch nog overlijdt”, vertelt Dorette Jansen, kwaliteitsadviseur bij de Vereniging van Ouders met Couveusekinderen. “Door deze omstandigheden komt de band tussen de ouders en het kind moeilijk tot stand. Vandaar dat wij ervoor pleiten om in alle gevallen de ouders al vanaf het begin zoveel zelf voor hun kind te laten zorgen.”

De mogelijkheden bij een verblijf in de couveuse

Zelfs als kinderen in de couveuse moeten verblijven, is er vaak veel meer mogelijk dan ouders denken. Ouders kunnen bijvoorbeeld zelf (sonde)voeding geven, hun kind wassen, ondersteuning geven bij onderzoeken en kangoeroeën/buidelen. Dit huid-op-huidcontact bij vader en moeder is heel belangrijk. Het kindje wordt er rustig van, blijft beter op temperatuur en moeders en kinderen kunnen rustig wennen aan borstvoeding. Het ondergaan van medische onderzoeken en het afnemen van bloed tijdens die contacten is voor de premature baby bovendien minder belastend.

Ontwikkelingsgerichte zorg voor vroeg geboren kinderen

Om die individuele ontwikkelingsgerichte zorg te kunnen geven, moeten verpleegkundigen weten waar een baby wel of nog niet aan toe is. “Zeker vroeg geboren baby’s hebben nog veel behoefte aan de bescherming die de baarmoeder biedt”, weet Monique Oude Reimer-van Kilsdonk, specialist op het gebied van Newborn Individualized Development Care and Assessment Program (NIDCAP) en werkzaam op de afdeling Neonatologie van het Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis. “Ieder kind ontwikkelt zich anders. Terwijl de een al wat meer licht, geluid en handelingen kan verdragen, is de ander daar nog helemaal niet aan toe. Daarom is het belangrijk dat verpleegkundigen aanvullend zijn opgeleid zodat zij herkennen waar het kind is in zijn of haar ontwikkeling.”

Meer verantwoordelijkheid voor ouders

Ouders voelen doorgaans heel goed aan wat hun kind nodig heeft. Daarom is het belangrijk dat zij een plaats krijgen binnen het team dat zorg biedt aan hun kind. “Ouders moeten niet alleen informatie krijgen, maar vooral ook informatie geven. Vraag ouders wat zij ervaren, wat hun wensen zijn, waaraan zij behoefte hebben. En biedt hen de kans om, zoveel als zij willen en kunnen, betrokken te zijn bij de dagelijkse zorg. Ouders zijn tenslotte de belangrijkste mensen in het leven van hun kind.”