Emotieregulatie kind beter onder 'mind-minded' ouders

De meeste ouders vinden het belangrijk dat hun kinderen hun emoties leren reguleren, en bijvoorbeeld niet direct opgeven na een teleurstelling of hysterisch worden als ze hun zin niet krijgen. Een team van orthopedagogen en psychologen van de Universiteit van Amsterdam (UvA) vond aanwijzingen dat ‘mind-minded’ ouders, ouders die zich telkens in hun kind verplaatsen, sterk bijdragen aan een gezonde emotieregulatie van hun baby. De bevindingen zijn op 19 juni gepubliceerd in ‘Developmental Science’.
Het reguleren van emoties is in de eerste levensjaren grotendeels afhankelijk van hoe opvoeders omgaan met de emoties van de baby. Baby’s zijn immers volledig afhankelijk van hun omgeving. ‘Dit leidde bij mij en mijn collega’s tot de vraag in hoeverre bepaalde kenmerken van opvoeders bijdragen aan een gezonde emotieregulatie van baby’s’, vertelt Moniek Zeegers. ‘We wilden vooral weten of de mind-mindedness van vaders en moeders voorspellend is voor de fysiologische emotieregulatie van baby’s tijdens het eerste levensjaar.’

Hanteerbare emoties

Ouders die mind-minded zijn, bedenken telkens welke autonome gevoelens, gedachten, wensen en voorkeuren van hun baby het gedrag van hun baby zouden kunnen verklaren. Zeegers: ‘Een mind-minded ouder ziet bijvoorbeeld wanneer zijn of haar baby overprikkeld raakt van een kiekeboe-spelletje of wat het favoriete boekje is van de baby.’ Aangenomen wordt dat de mind-minded ouder beter in staat is sensitief te reageren op de signalen van zijn of haar baby. ‘De ouder ziet op meer verfijnde wijze wat de baby wil, denkt, voelt, nodig heeft en stopt bijvoorbeeld met de rammelaar als de baby zich overprikkeld voelt.’ Doordat de ouder helpt de interne ervaringen van de baby te co-reguleren, leert de baby emoties niet te ervaren als overweldigend en overspoelend, maar als hanteerbaar. De co-regulatie tussen ouder en baby kan zich op die manier langzaam doorontwikkelen tot gezonde zelfregulatie van de peuter, kleuter en later het kind.

Mind-mindedness

Om te kijken of het klopt dat baby’s van mind-minded ouders met sensitief opvoedgedrag hun emoties ‘beter’ reguleren, onderzochten Zeegers en haar collega’s 116 ouder-paren en hun baby’s. Dat deden zij op het moment dat de baby’s 4 en 12 maanden oud waren. Mind-mindedness werd gemeten door te analyseren in hoeverre de taal van ouders tijdens spelmomenten tussen ouder en kind gericht was op het verwoorden van de baby’s innerlijke toestanden. Daarnaast keken de onderzoekers in hoeverre de woorden van ouders goed aansloten bij het gedrag van de baby en dus een juiste vertaling waren van de innerlijke toestanden van de baby. De emotieregulatie van de baby’s werd gemeten aan de hand van de hartslagvariatie tijdens een rustig moment en tijdens een stressvolle situatie (opgepakt worden door een onbekende man). Hartslagvariatie geeft informatie over hoe flexibel het lichaam is ingericht om binnenkomende prikkels (emoties) te verwerken. Een hogere variatie in de hartslag wordt daarmee gezien als een aanduiding voor ‘goede’ emotieregulatie-capaciteit.

Later effect bij vaders

Zeegers: ‘We vonden dat moeders die blijk gaven van een hoge mate van mind-mindedness, vaker een baby hadden met een hogere hartslagvariatie tijdens rust, en daarmee een ‘betere’ emotieregulatie-capaciteit. Dit bleek zowel op 4 als 12 maanden. Voor vaders trad het effect ook op, maar dan alleen op 12 maanden.’ Bij vaders vonden de onderzoekers daarnaast dat het effect van mind-mindedness deels liep via hun sensitieve opvoedgedrag. De resultaten impliceren dat beide ouders een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van emotieregulatie-capaciteit bij het jonge kind. De impact van moeders is mogelijk eerder zichtbaar, doordat moeders over het algemeen – in ieder geval de moeders in de studie – meer tijd doorbrengen met hun pasgeboren baby dan vaders, onder andere vanwege verlofregelingen en borstvoeding. Vervolgstudies moeten uitwijzen of de effecten van mind-mindedness zichtbaar blijven in de zelfregulatie-capaciteiten van oudere kinderen.
Bron: UvA