Vroegsignalering ontwikkelingsproblemen jonge kinderen

Sommige jonge kinderen ontwikkelen zich langzamer dan anderen of vertonen moeilijk gedrag. Dat maakt ouders onzeker en ongerust zoals bij Sophie (2 jaar). Zij is een angstig meisje en vindt het lastig in de groep op de kinderopvang. Haar ouders maken zich zorgen over haar ontwikkeling. Na een onzekere periode biedt gerichte specialistische observatie en begeleiding op de groep en thuis uitkomst. Sophie gaat met sprongen vooruit en haar ouders en de groepsbegeleiders weten haar passend te stimuleren.

Waarom is vroegsignalering belangrijk?

“Door in een vroeg stadium hulp te bieden, kun je problemen in een later stadium voorkomen of in ieder geval aanmerkelijk verminderen”, vertelt Fawzia Nasrullah, voorzitter van de Raad van Bestuur van Youké. “Is er inderdaad sprake van een gedrags- of ontwikkelingsprobleem dan is dat een erkenning van de zorgen die ouders uiten. Door samen te werken met ouders vanuit verschillende expertises zoals jeugd- en opvoedhulp, medici en gehandicaptenzorg, kun je snel een programma op maat maken en voorkom je een ontwikkelingsachterstand.”

Hoe weet je of een kind meer zorg nodig heeft?

“Als ouders al een zoon of dochter hebben, zien ze soms duidelijke verschillen in het gedrag en de ontwikkeling”, weet Anja Diepeveen gedragswetenschapper van Youké. “Bij een eerste kind is het moeilijk om te zien dat er misschien meer aan de hand is dan een probleem dat hoort bij een bepaalde ontwikkelingsfase. Het zijn dan de medewerkers van het consultatiebureau, de kinderopvang of het wijkteam die aangeven dat er meer zorg en begeleiding nodig is dan zij kunnen bieden.”

Waar kunnen ouders in dat geval terecht?

“In iedere gemeente is het zo geregeld dat ouders toegang hebben tot hulp via de huisarts of gemeentelijke teams. Trainingen en adviezen helpen bij het laten opgroeien en opvoeden van kwetsbare jeugd met meervoudige problemen. Als er meer onderzoek nodig is naar de ontwikkeling of het gedrag van jonge kinderen, dan kun je extra hulp inschakelen. De vroegdiagnostiekprogramma’s zijn zo opgezet dat alle kennis bij elkaar is gebracht zodat ouders niet naar allerlei verschillende organisaties hoeven te gaan voor hulp. Er is één coördinator die alles regelt.”

Hoe wordt die hulp geboden?

“De hulpvraag van de ouders is het uitgangspunt. Op een plek waar het kind zich vertrouwd voelt, kijk je samen met de ouders wat er aan de hand is. Je bespreekt wat het kind nodig heeft en wat zij nodig hebben om hun kind optimaal te begeleiden. Het is belangrijk om ook te onderzoeken hoe ouders, leerkrachten en pedagogisch medewerkers het beste kunnen samenwerken om het kind te bieden wat het nodig heeft.”

Wat is het belang van meer aandacht voor preventie?

“Uit wetenschappelijk onderzoek is bekend geworden dat negatieve ervaringen en ontwikkelingsachterstand in de eerste twee levensjaren van kinderen veel impact hebben op hun latere leven”, vertelt Nasrullah. “Er zijn gelukkig voldoende kansen om tijdig hulp te bieden en zo de ontwikkeling van het kind optimaal te stimuleren. Wij zijn daarom heel blij dat de huidige stelselwijziging juist het belang van preventie en vroegsignalering benadrukt. Het biedt de mogelijkheid om door samen te werken met onder anderen professionals in de kinderopvang, gehandicaptenzorg en de jeugd-GGZ de hulpverlening verder te verbeteren.”