"Aardverschuiving in de ouderenzorg"

De samenleving is mondiger geworden en dat geldt ook voor ouderen. Zij willen steeds meer zelf bepalen welke zorg ze nodig hebben en hoe die zorg er uit moet zien. Die veranderende vraag brengt, als het goed is, een aardverschuiving teweeg in de ouderenzorg, zegt Emma Beaujon, directeur van zorgorganisatie Lyvore.

Hoe gaat die aardverschuiving er ongeveer uitzien?

“Het dwingt ons om goed te luisteren naar wat de cliënt wil. Zijn of haar waarden en wensen staan centraal en vormen ons uitgangspunt. Daardoor verandert de relatie cliënt-mantelzorg-professional. Mensen willen vaak het liefst zo lang mogelijk thuis blijven wonen, met voldoende ondersteuning om helemaal op hun eigen manier door te kunnen leven. In zorginstellingen geven mensen vaak aan dat ze zelf willen bepalen hoe laat ze opstaan, eten en naar bed gaan, of hoe ze hun kamer willen inrichten.”

Hoe kun je hier als zorgorganisatie op inspelen?

“In zorgvoorzieningen voor dementerenden vraagt de inspectie van ons om de shampoo achter slot en grendel te zetten, zodat die niet per ongeluk wordt opgedronken. Deuren worden vaak afgesloten, zodat mensen niet gaan dwalen. Nu bespreken we liever vooraf met de mantelzorgers welke keuzes zij maken op de grens tussen veiligheid en vrijheid.”

Wat betekent zo’n vraaggerichte aanpak voor de thuiszorg?

“Dat vraagt echt om een andere instelling. Sinds kort werken we in zelfsturende teams rondom een cliëntengroep. Deze medewerkers ondersteunen de cliënt bij het nemen en houden van de eigen regie, met als doel zo lang mogelijk thuis te blijven wonen. Ook met het netwerk van de cliënt, zoals familie, buren, of de huisarts, wordt samengewerkt om aan de wensen van de cliënt tegemoet te komen.”

Hoe kan dat er in de praktijk uitzien?

“We organiseren dan bijvoorbeeld een overleg met alle betrokkenen bij de cliënt thuis, om af te stemmen wie wat doet en wanneer. Soms wil een cliënt zelf alleen minimale zorg. Het is dan de uitdaging voor de zorgverlener om de eigen zorgreflex te beteugelen en zowel de mantelzorger te ondersteunen, als de cliënt vertrouwen te geven in zijn eigen kracht.”