Een maand lang leven in bed

Stel je voor: dag in dag uit leven en werken vanuit je bed, zonder afdoende beweging, zonder face to face contact met anderen. Je eten wordt bezorgd, net als andere benodigdheden. Ruim een half miljoen Japanners leefde in 2016 al jarenlang op die manier. Uit eigen keuze of noodgedwongen. Het was één van de inspiratiebronnen voor de Chinese kunstenares Yiyun Chen. Samen met de Universiteit van Maastricht-wetenschappers prof. dr. Patrick Schrauwen en dr. Vera Schrauwen-Hinderling van de vakgroep Voeding en Bewegingswetenschappen won ze de BAD Award ter waarde van 25.000 euro, waarmee ze een kunstzinnig/semi-wetenschappelijk experiment gaan uitvoeren. Op 15 oktober betreedt Chen een zelfgebouwde kamer in Eindhoven om er een maand in te verblijven.

De inspiratie voor Long-live-in-bed

Toen Yiyun Chen vorig jaar haar ruggenwervel brak en noodgedwongen een half jaar in bed lag, ontstond haar interesse in de horizontale leefwijze waartoe zoveel mensen gedwongen zijn, of waarvoor ze zelf kiezen. “In China zijn er honderdduizenden mensen die ‘het ideale leven’ zien als een bestaan in bed, of tenminste vanaf hun bank met hun beeldschermen. Via technologische middelen kunnen ze voorzien in hun behoeften en ze hoeven eigenlijk nergens de deur voor uit.” Zo ontstond het idee voor het project ‘Horizontal living – long live in bed’. Een maand leven in Eindhoven brachten Chen nog enkele inzichten in de reden dat mensen in haar thuisland zo’n leven aantrekkelijk vinden. “Een reden zou kunnen zijn de bevolkingsdichtheid en drukte in de stad, waardoor naar buiten gaan in China erg vermoeiend is, na een lange werkdag. Of de onderlinge competitie en de druk om geen fouten te mogen maken. Sommige mensen trekken zich vervolgens gewoonweg terug uit de samenleving en brengen de moed niet meer op om naar buiten te gaan.”

De match met de Maastrichtse onderzoekers

Patrick Schrauwen, hoogleraar Metabole aspecten van type 2 diabetes, en Vera Schrauwen-Hinderling, Universitair Hoofddocent bij de afdeling Radiologie, kenden de BAD Award nog niet. Het Diabetes Fonds nodigde hen uit om deel te nemen. Via een ‘match making event’ in Den Haag kozen de kunstenares en de onderzoekers elkaar uit als meest interessante partner om een gezamenlijk voorstel mee te maken. Patrick Schrauwen: “Als je hoort over Japanners die er zelf voor kiezen om hun bed niet meer uit te komen, kijk je misschien even vreemd op als Nederlander. Maar als je ziet hoe onze eigen leefstijl de afgelopen veertig jaar is veranderd, met kinderen die liever binnen zitten dan buiten spelen, of volwassenen die acht uur per dag aan een bureau zitten, dan zijn de verschillen minder groot dan je eerst denkt. Bovendien kunnen ook wij tegenwoordig alles, zelfs de dagelijkse boodschappen, online bestellen. Dus een toekomst waarin wij steeds minder het huis verlaten is niet ondenkbeeldig.”

Het doel: bewustzijn creëren

Het effect van zo’n leefstijl op gezondheid is één van de onderwerpen waarvoor het project aandacht wil vragen. Voor Chen de kamer in gaat, is haar gezondheid uitgebreid in kaart gebracht in de labs van de vakgroep Voeding en Bewegingswetenschappen: haar energiemetabolisme, insulinegevoeligheid, lichaamsvet, evenwichtsgevoel, bloedwaardes etc. Ze krijgt van de betrokken onderzoekers ook een adviesprogramma voor een zo gezond mogelijke leefstijl in en rond haar bed, gericht op oude en nieuwe leefstijlfactoren, waaraan de vakgroep veel onderzoek doet: kou, licht, zitgedrag, 24-uur ritmes en voeding. Schrauwen: “Het is geen wetenschappelijk experiment, maar meer een manier om bewustzijn te creëren bij een breder publiek, dat normaal misschien minder met wetenschap in aanraking komt.”

Waarom de professor graag meedoet

Na afloop worden de kamer en de resultaten getoond op een expositie in MU Eindhoven. Overigens komt de hoogleraar zelf ook niet vaak in aanraking met kunst. “Ik kan een Rembrandt van een Van Gogh onderscheiden, maar dat is het wel zo’n beetje”, lacht hij. Waarom hij in zijn drukke werkzaamheden dan toch tijd maakt voor dit project? “Omdat het soms leuk is om iets luchtigs te doen en zo nieuwe ervaringen op te doen. Daarnaast is het belangrijk dat wetenschappers communiceren met een breed publiek en dit is ook een interessante manier om dat te doen.”

Yiyun Chen kijkt uit naar de ervaring: “Wetenschap inspireert me zeer. Ik denk dat zowel kunst als wetenschap belangrijke waarden vertegenwoordigen in een cultuur. Wanneer ze samenwerken leidt het vaak tot krachtige resultaten, denk maar aan Leonardo da Vinci.”

Bron: Long-live-in-bed, Universiteit van Maastricht