De buurtcirkel is een sociaal vangnet

In de huidige participatiemaatschappij wordt steeds vaker gezocht naar mogelijkheden om mensen met psychiatrische of sociaal-maatschappelijke problemen zo te ondersteunen dat zij zelfstandig kunnen wonen. “Om mensen een plek te geven in de maatschappij is echter meer nodig dan alleen de hulp van een professional”, stelt projectmanager Ingeborg Wegter. “Een van de grootste problemen is dat veel kwetsbare mensen het moeilijk vinden om contacten te leggen en te onderhouden. Wat zij feitelijk nodig hebben is ondersteuning bij het opbouwen van wederkerige relaties in een sociaal vangnet.”

Wat verstaat u onder een vangnet?

Wegter: “Dan kun je denken aan mensen die met elkaar in verbinding staan en die elkaar kunnen ondersteunen op momenten dat dat nodig is. Wij noemen dat ‘buurtcirkels’. Het is een werkwijze die eerder is ontwikkeld in Groot- Brittannië. Cliënten maken daar echt deel uit van buurtschappen, hebben contact met elkaar en komen regelmatig bijeen. De cirkel wordt ondersteund door een vrijwilliger die de cliënten kent en goede contacten heeft met de buurt. En waar nodig, is er de professionele wooncoach die op individuele basis hulp kan bieden. Maar centraal staan de cliënten die ieder hun eigen talenten hebben en die talenten inzetten om iets te betekenen voor de ander.”

Zijn er ook al buurtcirkels in Nederland?

Wegter: “Pameijer probeert zelf steeds nieuwe vormen van begeleiding te ontwikkelen, maar als er elders al een prachtig initiatief is dan kijken wij ook graag de kunst af. In dit geval zijn wij naar Groot-Brittannië gegaan. Hun werkwijze hebben wij vertaald naar de Nederlandse praktijk. Inmiddels zijn er al achttien buurtcirkels in de regio Rijnmond, twee in Arnhem en binnenkort worden in Arnhem twee nieuwe cirkels opgericht.”

Wat betekent een buurtcirkel voor de deelnemers?

“Heel veel”, vertelt de 57-jarige Mario die deel uitmaakt van de buurtcirkel Lage Land in Rotterdam. “Ik heb een tijd in een beschermde woonvorm geleefd en ben twee jaar geleden vanuit het RIBW weer zelfstandig gaan wonen. Toen mij deelname aan de buurtcirkel werd aangeboden, heb ik daar direct gebruik van gemaakt. De negen leden van de cirkel komen wekelijks bijeen. Dan vertellen wij over de afgelopen week en maken wij plannen voor de volgende week. Als iemand hulp nodig heeft, dan wordt gekeken wie die hulp kan bieden. Heel vaak kunnen wij het onderling regelen. En soms is de hulp van de wooncoach nodig.”

Zijn er nu ook meer contacten met de buurt?

Mario: “Ik woon in een seniorenwoning en heb een tijdje koffie geschonken voor andere bewoners. Zo krijg je sneller contacten met je buren. En onlangs hebben wij het initiatief genomen om meer aandacht te geven aan de buurtcirkel. Wij hebben posters opgehangen in de buurt en mensen uitgenodigd om kennis te komen maken. Speciaal voor die gelegenheid hebben wij een koffietafel bij een restaurant georganiseerd. Behoorlijk wat mensen kwamen die dag langs om kennis te maken.”

Hoe reageren de buurtbewoners op de buurtcirkel?

Mario: “Heel positief. In eerste instantie denken mensen vaak dat je een probleemgeval bent. Maar dat komt omdat ze je niet kennen. Nu ze ons kennen zijn ze juist blij dat wij in de buurt wonen. Ze zien de buurtcirkel nu als aanwinst. Er zijn zelfs heel wat mensen die geen lid zijn van de cirkel maar die dankzij de cirkel nu veel meer contacten hebben met hun buurtgenoten. Eigenlijk kun je stellen dat de buurtcirkel eraan heeft bijgedragen dat de mensen in de buurt elkaar beter hebben leren kennen. Dat maakt het leven voor iedereen een stuk prettiger.”