Innoveren door samenwerking

Om innovatie in de gezondheidszorg van de grond te krijgen, is het van belang dat grote en kleine partijen met elkaar samenwerken. Zeker nu de zorg steeds meer gepersonaliseerd wordt, is het nodig dat uiteenlopende vakgebieden hun kennis met elkaar delen, vindt Chris Doomernik, directeur van zorginnovatienetwerk Health Valley.

De innovatieketen in de zorg

Doomernik legt uit dat innovatie in de gezondheidszorg altijd voortkomt uit een samenspel tussen meerdere partijen. Allereerst zijn er universiteiten en hogescholen, die onderzoek verrichten en ideeën genereren die van nut kunnen zijn voor de gezondheidszorg. Een andere belangrijke rol wordt vervuld door het bedrijfsleven. Bedrijven houden zich bezig met de ontwikkeling van nieuwe producten voor toepassing in de zorg. Doomernik: “Wat je daarbij heel duidelijk ziet, is dat grote bedrijven niet meer zoals vroeger op eigen houtje werken aan onderzoek en innovatie. Daarvoor hebben ze het samenspel met kleine bedrijfjes nodig.” Met name in de farmaceutische industrie ziet ze dat die vroege fase van innovatieontwikkeling steeds meer wordt overgelaten aan startups. Pas als die innovatie succesvol blijkt, nemen grote bedrijven de startups over. De derde partij die van belang is in de innovatieketen is de zorginstelling, die het uiteindelijke product afneemt en toepast bij cliënten of patiënten. De zorg is echter niet alleen afnemer, maar ook initiator. Zo zijn er ook zorginstellingen die samenwerken met bedrijven om op die manier innovatie naar binnen te halen. Doomernik ziet steeds vaker dat de patiëntvraag uitgangspunt wordt voor de ontwikkeling van nieuwe producten en toepassingen in de zorg.

Zorg verder gepersonaliseerd

Met de personalisering van de gezondheidszorg die momenteel plaatsvindt, worden technologieën uit uiteenlopende vakgebieden met elkaar gecombineerd, vertelt Doomernik. “Vroeger stond de farmaceutische wereld helemaal los van wat er gebeurde op het gebied van ICT en hightech. Nu zie je dat er combinaties nodig zijn met die domeinen.” Zo wordt ICT ingeschakeld bij de ontwikkeling van innovatieve apps en games, die bijvoorbeeld worden ingezet bij revalidatieprocessen of om therapietrouw te verhogen. Remco Hoogendijk, innovatiemanager bij de Sint Maartenskliniek, pleit net als Doomernik voor samenwerking tussen verschillende partijen in de zorg. Om tot echte innovaties te kunnen komen is een langdurige, strategische samenwerking tussen zorginstellingen en het bedrijfsleven nodig, legt hij uit. Op dit moment is het echter zo dat ziekenhuizen elk jaar vrij zijn om een andere toeleverancier van medicijnen te kiezen en is deze keuze vooral gebaseerd op prijs. Hierdoor zal een leverancier minder snel behoefte hebben om samen een researchproject op te starten, aangezien de kans bestaat dat het ziekenhuis volgend jaar een andere leverancier kiest. Met een langere samenwerking kan de focus verschuiven van prijs naar innovatie, waar zowel het bedrijf, de zorginstelling als de patiënt van profiteert.

Samen een nieuwe weg bewandelen

Hoogendijk plaatst wel een kanttekening bij langdurige samenwerking tussen zorginstellingen en bedrijven. “Strategische samenwerking is iets dat je makkelijk met elkaar afspreekt, maar het is best ingewikkeld om het echt goed met elkaar in te vullen.” Beide partijen moeten echt bereid zijn hun denken te veranderen en samen een nieuwe weg te bewandelen. Daarnaast is het belangrijk om een select aantal samenwerkingspartners te selecteren en moeten de partijen ervan overtuigd zijn dat ze samen meerwaarde kunnen creëren. Ondanks deze drempels weet Hoogendijk dat samenwerking tussen verschillende organisaties in de zorgketen nodig is om innovaties tot stand te brengen. “Je hebt gewoon partners nodig die beter zijn in andere onderdelen van zorg.”