Patiëntgerichte zorg van de toekomst

Sinds enkele decennia is de zorg aan vele veranderingen onderhevig. Zo zijn er zorgstandaarden ontstaan, is er meer transparantie, weten mensen beter wat ze willen, en wordt technologie in toenemende mate ingezet om de zorgverlener en -afnemer te ondersteunen. Hierdoor heeft een transitie plaatsgevonden van aanbodgerichte naar vraaggerichte zorg.

Ontwikkelingen binnen de zorg

Het huidige en met name het toekomstige zorgstelsel wordt volgens Dianda Veldman, directeur-bestuurder van patiëntenfederatie NPCF, door twee grote ontwikkelingen vormgegeven.

Patiëntgerichte zorg

Het gevolg is dat de manier waarop zorg wordt georganiseerd, zal moeten veranderen, vertelt Yvonne van Rooy, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ). Zo zal een verschuiving nodig zijn van een standaard zorgaanbod naar een zo persoonlijk mogelijke invulling van zorg. Deze persoonlijke invulling vraagt volgens haar om flexibiliteit van zorgaanbieders: “De patiënt is partner geworden en de zorgmarkt richt zich hierop.”

Shared decision making

Veldman is van mening dat het een goede zaak is dat zorg wordt gebaseerd op wat de zorgafnemer nodig heeft. Deze patiëntgerichte zorg draait om het ‘samen beslissen’, waarbij de patiënt evenveel inspraak in zijn behandeling heeft als de zorgverlener.

Om dit proces te vergemakkelijken, zijn volgens haar drie vragen van belang: Wat zijn mijn mogelijkheden? Wat zijn de voor- en nadelen van die opties? En wat betekent dit in mijn situatie? Door deze vragen te stellen, kunnen patiënten met behulp van hun arts zich meer bewust worden van hun mogelijkheden en deze met elkaar vergelijken. “De dokter heeft zijn medische deskundigheid en de patiënt heeft zijn ervaringsdeskundigheid, en dat samen is een prachtige combinatie”, stelt Veldman.

Het vergelijken van verschillende opties is in het dagelijks leven van mensen al heel normaal. Zo worden beslissingen over producten, reizen en restaurants steeds vaker gebaseerd op wat anderen zeggen op vergelijkingssites. Voor het kiezen van zorg is deze methode nog niet gangbaar, terwijl dit net zo vanzelfsprekend zou moeten zijn, geeft Veldman aan. “Het zou heel goed zijn als mensen ook op het gebied van zorg beter gaan kijken en eisen dat ze terecht kunnen bij de dokter die voor hen passend is.”

Zorg in 2020

Kijkende naar de zorg van de toekomst, waarin de patiënt centraal staat, zijn twee dingen van belang, aldus Veldman. Zorgafnemers moeten zich meer bewust worden van hun rechten en keuzes binnen de zorg. Daarnaast moeten zorgaanbieders meer gaan denken en werken vanuit teams. Zij moeten niet alleen samenwerken met andere aanbieders maar ook met de patiënt. Dit wordt beaamd door Van Rooy, die uitlegt dat zorgafnemers geen boodschap hebben aan de schotten in de zorg. Voor hen is het zorgtraject één geheel, waarin het uiteindelijk moet draaien om hun behoeftes en wensen.